Zmarszczki i starzenie się skóry – czym są i jak sobie z nimi radzić

Skóra zaczyna się starzeć biologicznie już od ok. 25. roku życia – to wtedy właśnie zaczyna w niej ubywać kolagenu, który decyduje o jej jędrności i gęstości, zaczynają pojawiać się pierwsze zmarszczki, zwłaszcza zmarszczki pod oczami. Jak przebiega proces starzenia się skóry i jakie czynniki mają na niego największy wpływ?

Dlaczego skóra się starzeje?

Skóra jest największym organem człowieka, a objawy starzenia się całego organizmu – jako naturalnego procesu biologicznego – są na niej wyraźnie widoczne i nasilają się z wiekiem. Dodatkowo, ponieważ jej główną funkcją jest ochrona narządów wewnętrznych przed światem zewnętrznym, skóra każdego dnia jest narażana na działanie czynników, które mogą przyspieszać ten proces. Dlatego można mówić o dwóch podstawowych rodzajach starzenia, w zależności od czynników wpływających na ten proces:

• starzenie endogenne (wewnątrzpochodne) – związane z wiekiem (tzw. chronostarzenie), zmianami hormonalnymi (starzenie menopauzalne), czynnikami genetycznymi, ale też tym wszystkim, czym „karmimy” skórę od środka, np. niedoborami witaminowymi czy nieodpowiednią dietą;
• starzenie egzogenne (zewnątrzpochodne) – zależy od czynników środowiska, przede wszystkim promieniowania UV (fotostarzenie), zanieczyszczeń środowiska czy nieodpowiedniej pielęgnacji.

Zmarszczki?

Odkryj bestsellerowy krem przeciw
zmarszczkom Liftactiv Collagen Specialist

SKUTECZNOŚĆ
POTWIERDZONA KLINICZNIE

Sprawdź

¹Badanie kliniczne, 58 kobiet, po 8 tygodniach. ²Badania kliniczne, 40 kobiet (40-65 lat), po 4 godzinach.

Zmarszczki?

Istnieje kilka teorii wyjaśniających, w jaki sposób dochodzi do starzenia się skóry:

Teoria genowa – zakłada, że wszystkie komórki naszego organizmu realizują genetycznie zakodowany program życiowy, który kończy się zaprogramowaną śmiercią komórki (tzw. apoptozą). Dotychczas nie odkryto jednego genu odpowiedzialnego za starzenie się skóry, ale znanych jest ok. 100 genów, które uczestniczą w tym procesie.¹To one powodują, że wraz z wiekiem dochodzi m.in. do zaniku pamięci komórkowej, co spowalnia wytwarzanie nowych włókien podporowych skóry (głównie kolagenu) i osłabia procesy regeneracyjne. Uszkodzeniu ulega też struktura DNA jądra komórkowego, a głównym czynnikiem przyspieszającym ten proces jest stres oksydacyjny wywołany wolnymi rodnikami.

Teoria ograniczonej liczby podziałów komórki – zakłada, że komórki ludzkiego organizmu dzielą się określoną liczbę razy, po czym umierają. Związane to jest z malejącą wraz z wiekiem aktywnością telomerazy, czyli enzymu odpowiedzialnego za replikację telomerów, które ulegają skróceniu wraz z każdym podziałem komórki. Telomery to niewielkie fragmenty chromosomu, zlokalizowane na jego końcach, zabezpieczające przed uszkodzeniem materiał genetyczny. Podczas procesu replikacji DNA telomery zachowują DNA w całości, bez uszkodzeń – podobnie jak plastikowe nakładki na końcach sznurowadeł chronią je przed strzępieniem. Jednak wraz z każdym podziałem komórkowym podczas replikacji DNA telomery ulegają skróceniu, a komórki potrzebują coraz więcej czasu, by się podzielić – w końcu tracą tę zdolność i wchodzą w okres biologicznego starzenia się. Można więc powiedzieć, że skracanie telomerów to „wewnętrzny kalendarz” odliczający czas funkcjonowania i życia komórek.

Teoria zaburzeń białkowych – zakłada, że malejąca wraz z wiekiem zdolność syntezy białka (o ok. 20-80%) upośledza prawidłowe funkcjonowanie komórek skóry. To od tego w dużej mierze zależy działanie systemów naprawczych i ochronnych skóry.
Teoria błonowa (membranowa) – wraz z wiekiem dochodzi do zmiany składu błony komórkowej – zwiększeniu zawartości lipidów kosztem wody, co utrudnia transport substancji przez błony komórkowe i prowadzi do nagromadzenia substancji toksycznych.

Teoria mitochondrialna – zakłada, że śmierć komórek może się również wiązać z zaburzeniami w obrębie mitochondriów, gdyż wraz z wiekiem maleje ich liczba oraz aktywność, co zmniejsza zdolności regeneracyjne komórek.²

To ciekawe!
Generalnie uważa się, że czynnik genetyczny jest zaledwie w 30% odpowiedzialny za starzenie się skóry.³ Reszta zależy od ekspozycji na inne czynniki tzw. ekspozomu.

Objawy starzenia się skóry
Za ich pojawianie się w dużej mierze decyduje ubytek kolagenu – jest to główne białko tkanki łącznej, zbudowane wyłącznie z aminokwasów (m.in. glicyny, proliny i hydroksyproliny), które niczym klej łączy komórki (stąd jego nazwa – greckie słowo „kolla” oznacza właśnie „klej”). Skóra właściwa aż w 70-85% składa się z kolagenu i to dzięki niemu zachowuje swoją spójność, gęstość, sprężystość i elastyczność, a więc to wszystko, co decyduje o jej młodym wyglądzie i braku zmarszczek (skóra jest jędrna i gładka). Niestety, już ok. 25. roku życia zaczyna w niej ubywać kolagenu – uważa się, że rocznie ubytek ten wynosi ok. 1%.⁴ Proces ten potęgują czynniki zewnętrzne, takie jak promienie UV czy smog. W efekcie pojawiają się i z czasem nasilają – w różnym stopniu – objawy starzenia się skóry. Początkowo są one zlokalizowane w górnej partii twarzy (np. pierwsze zmarszczki pod oczami) – tzw. kurze łapki, następnie w dolnej – wskutek zmiany owalu związanej z opadaniem tkanek i wiotkością skóry.

To najbardziej charakterystyczny i najszybciej widoczny, ale nie jedyny objaw starzenia się skóry. Nie da się uniknąć zmarszczek – ich pojawienie się jest naturalnym procesem związanym ze zmianą fizjologii i struktury skóry wraz z upływem czasu. Można powiedzieć, że zmarszczki  to zagłębienia skórne, które w zależności od głębokości, długości i ułożenia przybierają formę siateczki, bruzd lub cienkich linii. Pojawiają się głównie tam, gdzie tkanka podskórna jest cienka, a więc przede wszystkim na twarzy (najszybciej – zmarszczki mimiczne, np. zmarszczki pod oczami, zmarszczki na czole), szyi, dekolcie i grzbietach dłoni. Wpływ na to mają zachodzące w skórze procesy, takie jak:

• degradacja kolagenu – powoduje, że tkanka podskórna przestaje być sprężystym, gładkim „materacem”, zaczyna się fałdować,
• ubytek kwasu hialuronowego, który przyczynia się do odwodnienia skóry – a sucha skóra jest bardziej podatna na pojawienie się sieci zmarszczek (skóra łatwiej się „załamuje”),
• osłabienie hydrolipidowej bariery ochronnej naskórka, co prowadzi do przesuszenia skóry i potęguje szkodliwy wpływ czynników zewnętrznych oraz stresu oksydacyjnego,
• zmniejszenie aktywności gruczołów łojowych i potowych – nasila problem przesuszenia skóry (powszechnie uważa się, że osoby z tłustą skórą wolniej się starzeją).

W zależności od głębokości wyróżnia się:

• zmarszczki powierzchowne – ich głębokość nie przekracza 0,05 mm, pojawiają się one najczęściej w okolicy oczu (tzw. kurze łapki),
• zmarszczki głębokie – mają głębokość większą niż 0,05 mm, występują jako poziome lub pionowe bruzdy na czole, policzkach, dolnej części twarzy i szyi, z czasem tworzą też głębokie zmarszczki w okolicy oczodołów.

Można też wskazać różne rodzaje zmarszczek w zależności od genezy, np. mimiczne, senne, grawitacyjne, a także od lokalizacji, np. lwia bruzda, zmarszczki marionetki itp. Pierwsze zmarszczki pojawiają się zwykle ok. 30. roku życia wokół oczu (tzw. kurze łapki). W zależności od uwarunkowań genetycznych, stylu życia, codziennej pielęgnacji czy indywidualnej mimiki (tzw. miostarzenie) – tempo pojawiania się, pogłębiania i utrwalania zmarszczek jest różne. Kiedy zacząć stosować pierwszy krem przeciwzmarszczkowy? Zdaniem wielu dermatologów, właśnie ok. 25-30. roku życia – czyli wtedy, gdy rozpoczyna się proces starzenia się skóry, mimo że jeszcze nie widać tego wyraźnych objawów. To właśnie teraz pracujesz na swój przyszły wygląd!

Wiotkość skóry

Ubytek kolagenu i elastyny skutkuje stopniową utratą jędrności, elastyczności i sprężystości skóry. Poza tym produkowane włókna stają się sztywne, pofałdowane i chaotycznie rozmieszczone, co powoduje, że skóra traci swoją młodzieńczą gęstość, gładkość i jednolitą strukturę. Tkanki zaczynają opadać w widoczny sposób od ok. 40. roku życia. Po 45. roku życia zarysowują się tzw. chomiki (opadające policzki), a u osób po 55-65. roku życia można wręcz odnieść wrażenie, jakby skóry było za dużo – związane to jest nie tylko z utratą elastyczności i działaniem siły grawitacji, ale też z postępującym ubytkiem tkanki podskórnej (tłuszczowej i mięśniowej): objętość tracą policzki, okolice skroni, pojawia się tzw. dolina łez (bruzdy idące w dół policzka od wewnętrznego kącika oka, tak jak płyną łzy), zmienia się kształt podbródka, opadają powieki, brwi, a nawet koniuszek nosa. Dochodzi do odwrócenia tzw. trójkąta młodości – młoda twarz wpisuje się w odwrócony trójkąt (z szeroką podstawą na linii czoła i brwi oraz wierzchołkiem w miejscu podbródka), a starsza – w trójkąt stojący na szerokiej podstawie w dolnej partii twarzy. Zmienia się cały owal. To wszystko powoduje też, że twarz wygląda na zmęczoną i smutną.

Suchość skóry

W procesie starzenia się skóry zmniejsza się drastycznie ilość kwasu hialuronowego w skórze – od 25. do 50. roku życia spada o 50%⁵, a proces ten może być nasilony przez stres oksydacyjny, zaburzenia hormonalne (w okresie menopauzy) i szkodliwe działanie czynników zewnętrznych. Wraz z wiekiem zmienia się też skład lipidów naskórkowych (m.in. znaczącą obniża się ilość ceramidów), które są głównym budulcem bariery hydrolipidowej skóry, co dodatkowo przyczynia się do nasilenia się objawów przesuszenia, prowadzi też do nadwrażliwości (zwiększonej reaktywności) skóry na czynniki zewnętrzne i nawracających stanów zapalnych. Często obserwowane też jest nadmierne rogowacenie naskórka (hiperkeratoza). To wszystko powoduje, że skóra ulega stopniowemu przesuszeniu i nawet osoby mające w młodości przetłuszczającą się skórę, po 50-60. roku życia mogą obserwować jej szorstkość i objawy odwodnienia, które są szczególnie dotkliwie w okresie okołomenopauzalnym, wskutek nagłego spadku poziomu estrogenów. Uważa się, że problem suchości dotyczy prawie 100% populacji po 60. roku życia⁶ i jest jednym z objawów starzenia się skóry.

Przebarwienia – zmiany pigmentacyjne pojawiające się wraz z wiekiem nazywane są plamami starczymi, wątrobowymi bądź soczewicowatymi. Są efektem zaburzonego procesu melanogenezy i najczęściej są powiązane z wieloletnią ekspozycją słoneczną –najczęściej dotykają osoby po 60. roku życia, które nie chroniły się na przestrzeni swojego życia przed promieniami UV. Plamy są ciemnobrązowe, wyraźnie odcinają się od reszty skóry, na skutek zaburzeń rogowacenia mogą stawać się wypukłe.

Rumień i naczynka – wraz z wiekiem uszkodzeniu ulegają struktury białkowe i lipidowe naczyń krwionośnych. Włośniczki stają się mniej elastyczne, usztywniają się i łatwiej dochodzi do ich „pękania” i powstawania teleangiektazji. U młodszych osób ścianki naczyń krwionośnych – podobnie jak wszystkie inne tkanki i narządy – szybko się regenerują. Z czasem procesy te jednak spowalniają, mniej sprawnie zachodzi angiogeneza (czyli powstawanie naczyń krwionośnych) i może dojść do utrwalenia się rumienia, a nawet rozwoju trądziku różowatego. Stan ten nasila się pod wpływem niekorzystnych czynników, takich jak stres, zmiany temperatury, promienie UV, nieprawidłowa dieta czy zła pielęgnacja. W stadium zaawansowanym trądziku różowatego na skórze mogą pojawić się nacieki zapalne, obrzęk, zmiany grudkowo-krostkowe czy nawet przerosty.

Starzenie się skóry w zależności od wieku

Wiek 25+
Pojawiają się pierwsze zmarszczki zwłaszcza gdy masz tendencję do silnej mimiki. Powoli zaczyna się też obniżać produkcja lipidów w naskórku, przez co skóra traci odpowiednie nawilżenie i zdolności ochronne. Ciągle jest jeszcze jednak u szczytu swoich możliwości regeneracyjnych – to dzięki temu nawet po nieprzespanej nocy szybko jesteś w stanie przywrócić jej wypoczęty i promienny wygląd.

Dowiedz się więcej o pierwszych zmarszczkach i pielęgnacji skóry 25+

Wiek 35+
Zmarszczki się utrwalają, powoli skóra zaczyna tracić młodzieńczą jędrność. Po zarwanej nocy widoczne są cienie i obrzęki pod oczami, skóra staje się szara i zmęczona. Widoczne są kurze łapki. Zdolności regeneracyjne skóry zmniejszają się. Naskórek staje się często przesuszony i wrażliwy.

Dowiedz się więcej o pielęgnacji skóry 35+


Wiek 45+
Zaznaczają się ubytki objętości, pojawia się tzw. dolina łez, zarysowują się tzw. chomiczki. Zmarszczki mimiczne są utrwalone, zaczynają opadać kąciki ust i powieki, co nadaje twarzy smutny, zmęczony wygląd. W okresie menopauzy, która zwykle występuje między 45. a 55. rokiem życia, na skutek obniżenia poziomu estrogenów dochodzi do atrofii skóry. Cera staje się cienka i sucha, traci zdrowy koloryt i blask, coraz bardziej widoczne są na niej naczynka i przebarwienia. Zmniejszona elastyczność powoduje „odgniatanie” i utrwalanie się zmarszczek.

Dowiedz się więcej o pielęgnacji skóry 45+

Wiek 55+
Głównym problemem w okresie pomenopauzalnym jest atrofia skóry związana z zaawansowanymi procesami degeneracyjnymi zachodzącymi we wszystkich jej warstwach. Zanik poduszeczek tłuszczowych powoduje, że twarz wydaje się zmęczona i zapadnięta. Skóra staje się przesuszona, szorstka, cienka, często przebijają przez nią popękane naczynka. Zwiększa się jej podatność na odkształcenia mechaniczne (np. zmarszczki senne). Nasilają się tzw. starcze przebarwienia, np. w okolicy skroni. Tkanki stają się luźne i wiotkie, łatwo poddają się sile grawitacji, owal traci młodzieńczy wygląd litery V. Dużym problemem są cienie i worki pod oczami.

Dowiedz się więcej o pielęgnacji skóry 55+

Jakie objawy postarzają najbardziej?

Choć to zmarszczki są uznawane za główny objaw starzenia się skóry, niekoniecznie to one w największym stopniu decydują o tym, że jesteśmy odbierani staro/młodo. Jakie objawy związane z procesem starzenia się skóry mogą nam dodawać lat, poza zmarszczkami?

Worki i cienie pod oczami. Nie tylko zmarszczki pod oczami dodają lat. Wraz z wiekiem pod dolną powieką nasila się też tendencja do tzw. worków i cieni pod oczami. Jest to efekt zastojów limfy, utrudnionego drenażu, a także nasilającej się wiotkością nie tylko skóry, ale też tkanek podskórnych. Opuchlizna pod oczami dodaje lat i sprawia, że cały twarz wygląda smutno. Po 40-45. roku niewiele potrzeba, aby takie objawy się pojawiły – wystarczy jedna zarwana noc, nieodpowiednia dieta, zbyt mało ruchu. U osób po 55-60. roku życia obserwuje się też czasami tzw. przepukliny tłuszczu oczodołowego, związane z osłabieniem struktury zwanej przegrodą oczodołową – jest to tkanka łączna, która stanowi barierę dla tłuszczu oczodołowego. Z wiekiem zaczyna się ona rozsuwać, a tłuszcz, który normalnie znajduje się w oczodole, siłą ciężkości zaczyna wychodzić na zewnątrz i opadać. W takiej sytuacji jedynym rozwiązaniem jest zabieg chirurgiczny (tzw. blefaroplastyka).

Przebarwienia. Nierówny koloryt skóry i zmiany pigmentacyjne mogą postarzać nas nawet bardziej niż zmarszczki! Badania opublikowane w Journal of the American Academy of Dermatology wykazały, że ludzie z przebarwieniami mogą wyglądać nawet na 20 lat starszych, niż wynika to z ich metryki!⁷

Zmęczona skóra na twarzy. Młodość kojarzy się z promiennym blaskiem, a starość z szarym, matowym kolorytem skóry. Problem ten nasila się wraz z wiekiem, zwłaszcza u osób narażających swoją skórę w trakcie życia na fotostarzenie. W ich skórze produkowanych jest coraz więcej szarych i żółtych pigmentów, a koloryt jest nierównomiernie rozłożony. Dodatkowo melanogenezę zaburzają zmiany hormonalne zachodzące w okresie okołomenopauzalnym. Poza tym z wiekiem spowalnia się 28-dniowy cykl odnowy naskórka, a zaleganie martwych komórek naskórka sprawia, że skóra staje się matowa i szorstka. Dlatego w pewnym wieku usuwanie zmarszczek jest mniej istotne niż poprawa kondycji skóry mająca na celu jej nawilżenie, wygładzenie, rozświetlenie i ujednolicenie.

Wygląd szyi, dekoltu i dłoni. Skóra szyi i dekoltu jest cieńsza, ma mniej podściółki tłuszczowej i występuje na niej mniej gruczołów łojowych niż na twarzy. Zawiera też mniej kolagenu i elastyny. To wszystko powoduje, że objawy starzenia są w tych obszarach szybciej widoczne i mogą zdradzać prawdziwy wiek. Skóra staje się przesuszona, wiotka, pojawiają się zmarszczki na szyi widoczne są tzw. obręcze Wenus – poziome bruzdy, na które w dużym stopniu możemy samodzielnie zapracować, trzymając nieprawidłową postawę podczas chodzenia, spania (na wysokiej poduszce) lub czytania (z pochyloną głową). Objawy te nasilają się szczególnie po 50-55. roku życia i są najbardziej widoczne – na zasadzie kontrastu – wtedy, gdy do tej pory bardziej dbałaś o twarz, zapominając o tym, co poniżej. Podobnie dłonie – to one są non stop narażane na kontakt ze szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, promieniami  UV, substancjami podrażniającymi. Często nawet u 30-40-latek widać „stare dłonie” z przebarwieniami, zmarszczkami, przesuszone i permanentnie zaczerwienione. Warto więc dbać o nie przynajmniej tak samo skrupulatnie jak o twarz, nawilżając, regenerując, rozjaśniając i chroniąc przed słońcem.

Smutne usta. Wraz z wiekiem dochodzi do opadania i zaniku tkanek. Dotyczy to także ust, które w młodości są jędrne i kształtne. Niestety wraz z wiekiem tracą objętość i intensywny koloryt, zaciera się ich kontur, a nad górną wargą (i czasami pod dolną) pojawiają się drobne zmarszczki (tzw. zmarszczki palacza, nazywane też czasami kodem kreskowym). Zmarszczki te utrudniają aplikację szminki, powodując jej „rozpływanie” w konturze (pomadka wnika w linie wokół ust). Poza tym wraz z wiekiem dochodzi do opadania kącików ust – pojawiają się tzw. zmarszczki marionetki (linijne zagłębienia biegnące od kącików ust w dół do linii podbródka), co nadaje całej twarzy smutny i zmęczony wygląd – wrażenie to pogłębia inne układanie się cieni w tym miejscu. U niektórych osób usta wręcz znikają, chowają się do środka, co wyostrza rysy i dodaje lat. Czasami wystarczy lekko dodać objętości wargom za pomocą wypełniacza kwasu hialuronowego i cała twarz młodnieje o kilka lat! Warunek: usta muszą wyglądać naturalnie.

Czynniki przyspieszające starzenie się skóry

Uważa się, że funkcjonowanie całego ludzkiego organizmu, w tym tempo starzenia się skóry, tylko w ok. 20% jest uwarunkowane genami, a pozostałe 80% zależy od innych czynników wynikających ze stylu życia i narażania skóry na działanie tzw. ekspozomu, głównie na promieniowanie UV.⁸ Najbardziej negatywny wpływ na starzenie się skóry mają:

• Promienie UV – za przyspieszone starzenie się skóry są odpowiedzialne przede wszystkim promienie UVA, które nie wywołują rumienia tak jak promienie UVB (nie dają więc sygnału ostrzegawczego), nie są pochłaniane przez naturalną opaleniznę, nie są zatrzymywane przez chmury czy okna i są emitowane z jednakowym natężeniem przez cały rok. Do typowych objawów fotostarzenia należą: utrata jędrności skóry i pojawianie się zmarszczek wskutek przyspieszonej degradacji kolagenu i elastyny, przesuszenie skóry, rozszerzanie i pękanie drobnych naczynek – tzw. pajączków i teleangiektazji, przebarwienia i zmiany pigmentacyjne, szary, ziemisty kolor. Ekspozycja skóry na promienie UV zwiększa też ryzyko zachorowania na nowotwory skóry, w tym groźnego czerniaka.
• Zanieczyszczenia środowiska – obecne w smogu tzw. pyły zawieszone (zwłaszcza te najmniejsze, których średnica nie przekracza 2,5 mikrometra – PM2,5) osadzają się na skórze (wnikając przez gruczoły łojowe i mieszki włosowe), powodując jej przyspieszone starzenie się poprzez degradację kolagenu, elastyny i kwasu hialuronowego, wywoływanie stresu oksydacyjnego oraz naruszenie ochronnej bariery hydrolipidowej.
• Wolne rodniki – są to reaktywne formy tlenu, które niszczą komórki skóry, przyspieszając procesy starzenia, uszkadzając barierę ochronną skóry, spowalniając procesy naprawcze i przyczyniając się do podrażnień, stanów zapalnych, a także wielu chorób, w tym nowotworów skóry. Są wytwarzane przede wszystkim pod wpływem promieni UV, smogu, dymu papierosowego, ale też zbyt intensywnego wysiłku fizycznego. W prawidłowych warunkach nasz organizm jest w stanie samodzielnie je neutralizować, jednak wraz z wiekiem zdolności antyoksydacyjne naszego organizmu zmniejszają się. Wtedy dochodzi do powstania tzw. stresu oksydacyjnego. Dlatego antyoksydanty są dziś niezwykle ważnym składnikiem pielęgnacji przeciwstarzeniowej. Jednym z najsilniejszych przeciwutleniaczy jest witamina C.

• Stres – chroniczny stres uszkadza ochronną barierę hydrolipidową skóry, powodując jej zwiększoną wrażliwość na szkodliwe działanie czynników zewnętrznych. Skóra staje się cieńsza, przesuszona, szorstka, odwodniona, ściągnięta, jej kolor staje się szary i ziemisty. Pod wpływem nadprodukcji hormonu stresu (kortyzolu) dochodzi też do przyspieszonej degradacji kolagenu i elastyny, co nasila objawy starzenia się skóry związane z utratą jędrności i sprężystości. Nasilają się też problemy dermatologiczne np. skóry naczynkowej, atopowej czy trądzikowej. Stres jest też silnym katalizatorem wolnych rodników. Nadmiar kortyzolu sprzyja ponadto powstawaniu cellulitu i odkładaniu się tkanki tłuszczowej w okolicy twarzy (efekt opuchnięcia), szyi czy karku, może też nasilać wypadanie włosów.
• Hormony – układ hormonalny wywiera wpływ na liczne procesy organizmu związane z upływem czasu. Dotyczy to też wyglądu skóry i tempa jej starzenia się. Estrogeny są związane ze stanem naskórka i grubszą tkanką podskórną u kobiet, natomiast androgeny odpowiadają za większą grubość skóry u mężczyzn. W okresie okołomenopauzalnym, na skutek spadku poziomu estrogenów, dochodzi do gwałtownego pogorszenia się kondycji skóry. Skóra staje się cienka, sucha, atroficzna, reaktywna. Czasami dosłownie w ciągu kilku miesięcy widocznie nasilają się objawy starzenia – pojawiają się opadające „chomiki”, zapadnięte policzki, usta jak podkówka. Menopauza dla wielu kobiet jest trudnym czasem ze względu na obniżone samopoczucie, a zmiany zachodzące na twarzy i ciele nie pomagają w jego przetrwaniu. Dlatego tak ważna jest odpowiednia pielęgnacja skóry w tym okresie mająca na celu odbudowę gęstości i elastyczności skóry. U kobiet, które przez całe życie, już od młodych lat, dbały o zachowanie młodości skóry, objawy starzenia menopauzalnego pojawiają się wolniej i mają bardziej łagodną postać. Po 50-50. roku życia aktywność spowalniają też gruczoły łojowe, co z jednej strony eliminuje problem pocenia, ale z drugiej obniża właściwości barierowe skóry, prowadząc do jej przesuszenia i uwrażliwienia.
• Nieodpowiednia dieta – wraz z wiekiem nasila się glikacja białek. Jest to proces podobny do karmelizacji, który polega na tym, że obecny w krwi cukier może przyłączać się bez udziału enzymów do białek budujących skórę, prowadząc do ich twardnienia, a następnie uszkadzania. Powstają wtedy zaawansowane końcowe produkty glikacji – AGE (Advanced Glycation Endproducts), które negatywnie wpływają na cały organizm, zwiększając m.in. ryzyko wystąpienia cukrzycy i nasilenie procesów zapalnych. Niszczą też kolagen i elastynę, przez co skóra szybciej starzeje się. Nasz organizm w naturalny sposób produkuje AGE (źródło wewnętrzne), posiada jednak zdolność ich neutralizacji. Problem zaczyna się, gdy pojawiają się w nadmiarze – ich głównym źródłem jest przede wszystkim wysokoprzetworzona żywność (źródło zewnętrzne). Dlatego w diecie przeciwstarzeniowej przede wszystkim należy unikać źródeł AGE. Dietę warto też wzbogacić w zdrowe tłuszcze, które pomogą odbudować barierę ochronną skóry, oraz antyoksydanty przeciwdziałające negatywnemu wpływowi wolnych rodników.

Profilaktyka przeciwstarzeniowa

Nigdy nie jest za wcześnie i nigdy nie jest za późno, aby rozpocząć profilaktykę przeciwstarzeniową. Dermatolodzy mówią jednak, że im więcej pracy włożysz w pielęgnację skóry w młodości, tym wolniej będzie się ona starzeć w przyszłości. Masz szansę wyglądać lepiej niż swoje rówieśniczki. O czym szczególnie pamiętać?

Dobór pielęgnacji do potrzeb skóry. Nie ma jednego kremu dobrego na całe życie, a nawet na cały rok czy sezon. Potrzeby skóry zmieniają się bowiem nieustannie – zależą choćby od czynników pogodowych. Poza tym czasami już młoda skóra może mieć wymagania dojrzałej (jeśli na przykład lubisz ją wystawiać na słońce bez ochrony lub jesteś palaczką). Dlatego więc choć podstawowe zalecenia w pielęgnacji skóry w wieku 25+, 35+, 45+ czy 55+ lat będą obowiązywały każdego w tym wieku, warto też przyjrzeć się indywidualnym potrzebom swojej skóry w danym momencie. Jeśli masz problem z samodzielnym doborem kremów, zdaj się na poradę specjalisty, np. dermatologa bądź kosmetologa. Nie tylko pomoże ci zrobić przegląd kosmetyczki, ale też przyjrzy się twoim nawykom pielęgnacyjnym – np. zbyt agresywne obchodzenie się ze skórą (częste peelingi, przeciwtrądzikowe środki na bazie alkoholu) może nasilać w niej proces starzenia się poprzez permanentne uszkadzanie bariery ochronnej i przesuszenie.

Pielęgnacja skóry wokół oczu od wczesnych lat. Skóra wokół oczu jest cienka i niemal zupełnie pozbawiona gruczołów łojowych, w efekcie czego starzeje się szybciej niż w innych partiach twarzy. Dlatego nie powinnaś zwlekać ze stosowaniem kremu na tę okolicę. Warto sięgnąć po niego już ok. 20. roku życia. Oczywiście, w tym okresie nie potrzebujesz intensywnej pielęgnacji przeciwzmarszczkowej, ale lekki nawilżający żel uchroni skórę przed przesuszeniem.

Ochrona przez promieniami UV. Kremy z wysokimi filtrami powinnaś stosować nie tylko latem na plaży, ale też w mieście, zwłaszcza gdy spędzasz dużo czasu na świeżym powietrzu. Niektórzy dermatolodzy uważają wręcz, że – ze względu na wszechobecność promieni UVA (przenikających przez chmury i szyby) – kremy wzbogacone w filtry warto używać na co dzień, niezależnie od pory roku i miejsca, w jakim przebywasz, aby uchronić skórę przed przedwczesnym starzeniem. Coraz więcej produktów zapewnia szerokie spektrum ochrony nie tylko przed UVB i UVA, ale też IR (światło podczerwone) i HEV (światło niebieskie emitowane przez komputery i smartfony).

Ochrona przed zanieczyszczeniami powietrza. Są dostępne specjalne kosmetyki „miejskie”, które mają zmniejszać przyleganie cząsteczek smogu do skóry i niwelować ich negatywny wpływ. Trudno jednak zupełnie uchronić się przed działaniem zanieczyszczeń. Dlatego tak ważne jest, aby od razu reagować i wspomagać funkcje regeneracyjne skóry. Podstawą jest dokładne oczyszczanie skóry – najlepiej rano i po przyjściu do domu, aby ograniczać czas jej kontaktu z zanieczyszczeniami. Bardzo ważne jest też regularne stosowanie kosmetyków odbudowujących barierę hydrolipidową skóry.

Stosowanie antyoksydantów. To dziś obowiązkowy składnik codziennej pielęgnacji, który zapobiega negatywnym skutkom stresu oksydacyjnego w naszej skórze. Szukaj przede wszystkim produktów z witaminą C w stabilnej formie – jest to jeden z najsilniejszych przeciwutleniaczy. Bardzo dobre właściwości ma też bajkalina z tarczycy bajkalskiej. Produkty antyoksydacyjne warto stosować zarówno rano (aby przygotować skórę do kontaktu z czynnikami zewnętrznymi w ciągu dnia), jak i wieczorem (aby zniwelować szkody wyrządzone za dnia).

Nawilżanie. Sucha skóra szybciej się starzeje, ponieważ z powodu braku nawadniającej „poduszeczki” jest bardziej podatna na zmarszczki, zagniecenia i podrażnienia. Dlatego nawilżanie jest podstawą anti-agingu – w każdym wieku, niezależnie od typu skóry (nawet tłusta potrzebuje wilgoci). Młodym osobom wystarczą kremy ze składnikami nawilżającymi, starsze – w zależności od potrzeb – powinny szukać produktów dodatkowo wzbogaconych np. w składniki przeciwzmarszczkowe, ujędrniające, rozjaśniające itp.

Regeneracja skóry. Starzenie się skóry jest efektem zachodzących w niej uszkodzeń – związanych z wiekiem oraz z działaniem czynników zewnętrznych. Niestety, zdolności samonaprawcze i regeneracyjne skóry, a także jej odporność na stres środowiskowy wraz z wiekiem maleją. Dlatego warto wspomóc ją poprzez odpowiednią pielęgnację wieczorną, ponieważ to nocą skóra regeneruje się najlepiej. Pamiętaj też o wysypianiu się – mówi się, że sen to najlepszy kosmetyk przeciwstarzeniowy. Badania wykazały, że osoby, które źle lub mało śpią, mają na skórze więcej widocznych objawów starzenia się, takich jak zmarszczki, wiotkość, niejednolity koloryt. W ich skórze wolniej też zachodzą procesy naprawcze i regeneracyjne np. po ekspozycji na słońce. ⁹

^1-3 Barbara Zegarska, Magdalena Woźniak, Przyczyny wewnątrzpochodnego starzenia się skóry; http://gerontologia.org.pl/wp-content/uploads/2016/05/2006-04-4.pdf
⁴Ganceviciene R. et al. Skin anti-a- ging strategies. Dermato-Endocri- nology 4:3, 308–319
⁵Małgorzata Wilk- Jędrusik, Kwas hialuronowy w dermatologii estetycznej i kosmetologii: intradermoterapia, suplementacja doustna oraz aplikacja zewnętrzna;
http://www.wbc.poznan.pl/Content/328210/index.pdf
⁶Barbara Zegarska, Magdalena Woźniak, Przyczyny wewnątrzpochodnego starzenia się skóry; http://gerontologia.org.pl/wp-content/uploads/2016/05/2006-04-4.pdf
⁷Matts P.J., Fink, B., Grammer, K., & Burquest, M. (2007, December), Color homogeneity and visual perception of age, health, and attractiveness of female facial skin; Journal of the American Academy of Dermatology, 57(6), 977-84
⁸Uitto J. Understanding premature skin aging. N Engl J Med 1997:337;1463-5.
⁹https://www.sciencedaily.com/releases/2013/07/130723155002.htm

Zmarszczki?

Odkryj bestsellerowy krem przeciw
zmarszczkom Liftactiv Collagen Specialist

SKUTECZNOŚĆ
POTWIERDZONA KLINICZNIE

Sprawdź

¹ Badanie kliniczne, 58 kobiet, po 8 tygodniach. ² Badania konsumenckie, 90 kobiet, po 8 tygodniach.

Zmarszczki?