Zaskórniki – jak zmniejszyć ich widoczność?

Jak usunąć zaskórniki?

Charakterystyczne, zwykle czarne kropki na skórze twarzy są problemem wielu kobiet, zwłaszcza z przetłuszczającą się skórą. Jak usunąć nieestetyczne wągry? Jak pielęgnować skórę z trądzikiem zaskórnikowym?

• Zaskórniki powstają wskutek zablokowania ujść gruczołów łojowych masą łojowo-rogową. Uważa się, że to pierwszy etap rozwoju trądziku pospolitego.
• Czarny kolor niektórych zaskórników jest efektem utleniania keratyny w martwych komórkach naskórka, zapychających pory.
• Nasilają się pod wpływem stresu, zanieczyszczeń i tzw. śmieciowej diety.
• Podstawym zabiegiem w pielęgnacji skóry zaskórnikowej jest dokładne oczyszczanie. Pomocne są również maseczki z glinką i peelingi.
• Należy unikać wyciskania zaskórników, aby nie uszkodzić skóry i nie wywołać stanu zapalnego.



Czym są zaskórniki?

Zaskórniki są charakterystyczne dla skóry przetłuszczającej się. Ich pojawianiu się sprzyja też tendencja do niewłaściwej keratynizacji, czyli nadmiernego rogowacenia naskórka. Proces ten związany jest z migracją komórek skóry – od najgłębszej warstwy podstawnej w kierunku powierzchni. Efektem keratynizacji jest „wypychanie” martwych komórek skóry, które tworzą zrogowaciałą, nieprzepuszczalną dla wody warstwę na powierzchni skóry i następnie ulegają złuszczeniu. W ten sposób stare komórki skóry są regularnie zastępowane przez nowe. Proces ten zachodzi stale, a pełen cykl wymiany komórek skóry trwa ok. 28 dni. Gdy dochodzi do jego zaburzenia, skóra staje się szorstka, matowa, skłonna do pojawiania się krostek. Zaburzone rogowacenie doprowadza też do zwiększonej przepuszczalności ściany mieszka, sprzyjając szybszemu namnażaniu bakterii odpowiedzialnych za powstawanie trądziku – cutibacterium acnes. Dlatego zaskórniki są uważane za pierwotne zmiany trądziku pospolitego. Wyróżnia się dwa rodzaje zaskórników:

• Zaskórniki otwarte (blackheads) – charakterystyczne czarne kropki (tzw. wągry) powstają wskutek zablokowania ujść gruczołów łojowych masą łojową-rogową (czopem), która wskutek utleniania keratyny w martwych komórkach skóry przyjmuje czarny kolor. Zaskórniki otwarte są typowym objawem tzw. trądziku zaskórnikowego.
• Zaskórniki otwarte – ujścia gruczołów łojowych są niewidoczne, pod skórą zbiera się masa łojowa, wyczuwalna jako nierówności skóry, czasami widoczna jako biała prześwitująca kropka.

Trądzik zaskórnikowy

Jest to najłagodniejsza, niezapalna forma trądziku, przebiegającą bez zmian ropnych i bolesnych grudek oraz wykwitów. Charakterystyczne objawy trądziku zaskórnikowego to:

• liczne występowanie wągrów na twarzy, zwłaszcza w okolicy nosa, brody i czoła, niekiedy czarne kropki mogą pojawiać się na plecach i na klatce piersiowej,
• wrażenie mocno zanieczyszczonej skóry,
• silny łojotok, wzmożone przetłuszczanie się skóry, zwłaszcza w strefie T.

Trądzik zaskórnikowy jest typowy dla okresu dojrzewania, zwykle ustępuje samoistnie, nie pozostawiając widocznych blizn i śladów – pod warunkiem, że skóra była odpowiednio pielęgnowana. Podstawą jest jej prawidłowe oczyszczanie. Brak takiej profilaktyki skutkuje rozwojem trądziku zaskórnikowego w kierunku cięższych postaci tego schorzenia, np. krostkowo-grudkowego czy ropowiczego. Otwarte zaskórniki są bowiem idealną „pożywką” dla rozwoju bakterii Cutibacterium acnes (do niedawna nazywane Propionibacterium acnes) odpowiedzialnych za powstawanie trądziku pospolitego. Tendencję do ich powstawania nasilają też czynniki zewnętrzne, przede wszystkim takie jak:

• nieodpowiednia dieta (cukier, węglowodany proste, mleko, żywność przetworzona) – nasila stany zapalne w skórze, zwiększa łojotok; regulacji procesu rogowacenia naskórka sprzyja dieta bogata w witaminę A, witaminy z grupy B i cynk (ryby, jajka, produkty pełnoziarniste, kasze);
• zanieczyszczenia – mikropyły obecne w smogu wnikają w otwarte ujścia gruczołów łojowych, przyczyniając się do powstawania zaskórników oraz rozwoju zmian trądzikowych o cięższej postaci;
• stres – wytwarzany w stresie kortyzol nasila wydzielanie łoju przez gruczoły łojowe; uważa się, że to właśnie stres odpowiada w dużej mierze za zmiany trądzikowe (w tym trądzik zaskórnikowy) u osób dorosłych po 25. roku życia.

Choć trądzik zaskórnikowy jest typowy dla okresu dojrzewania, skłonność do wągrów może się utrzymywać w okresie dorosłego życia, zwłaszcza u osób ze skórą tłustą bądź mieszaną. Są nieestetyczne, dają wrażenie zanieczyszczonej i zaniedbanej skóry, mogą też prowadzić do nadkażeń skóry i wyprysków o charakterze zapalnym. U wielu kobiet zaskórniki nasilają się w okresie przedmiesiączkowym, wskutek zmian hormonalnych, a także po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych.

Jak usunąć zaskórniki?

Przede wszystkim dokładnie oczyszczając skórę – zarówno w domu, jak i w gabinecie. Powinnaś też zwrócić uwagę na stosowane kosmetyki – unikając ciężkich i oleistych konsystencji, które mogą dodatkowo zatykać ujścia gruczołów łojowych.

Pielęgnacja domowa:

• Dokładne oczyszczanie – staranne mycie skóry dwa razy dziennie, rano i wieczorem, pozwala pozbyć się nie tylko zanieczyszczeń i makijażu, ale też czopów łojowo-rogowych zalegających w ujściach gruczołów łojowych, tworzących zaskórniki. Unikaj agresywnych środków do mycia (np. na bazie alkoholu), ponieważ wysuszają one skórę i efekt może być odwrotny od zamierzonego – nasilisz bowiem w ten sposób łojotok i problemy skóry. Wybieraj łagodne preparaty myjące (np. żele, pianki, płyny) o formule głęboko oczyszczającej i fizjologicznym pH. Pomocne może być stosowanie specjalnych szczoteczek do oczyszczania skóry (np. sonicznych) – pamiętaj tylko, aby dbać o ich higienę i utrzymywać je w czystości po każdym użyciu.
• Regularne peelingi – regulują i przyspieszają złuszczanie martwych komórek naskórka, zapobiegając gromadzeniu się masy rogowej w ujściach gruczołów łojowych. W warunkach domowych możesz stosować peelingi enzymatyczne, mechaniczne bądź chemiczne (na bazie kwasów), dobrym wyborem będą też żele oczyszczające o delikatnym działaniu peelingującym do codziennego stosowania.
• Maseczki oczyszczające – tutaj szczególnie sprawdzają się maski na bazie aktywnego węgla oraz naturalnych glinek, które „odczopują” gruczoły łojowe i usuną zawartość czarnych wągrów. Stosuj je regularnie, minimum raz w tygodniu. Mają też one działanie detoksykujące, oczyszczając skórę z zanieczyszczeń, które przyczyniają się do powstawania zaskórników.
• Kosmetyki o lekkiej formule – do pielęgnacji i makijażu wybieraj produkty o lekkiej, najlepiej wodno-żelowej konsystencji, które nie zatykają skóry. Unikaj ciężkich podkładów i gęstych, oleistych kremów, które mogą nasilać przetłuszczanie się skóry. Wybieraj kosmetyki beztłuszczowe i niekomedogenne. Dobrym wyborem do skóry zaskórnikowej będą preparaty przeznaczone do pielęgnacji skóry mieszanej i tłustej, które dodatkowo mają działanie antybakteryjne, matujące i nawilżające. Skutecznym składnikiem kosmetyków do pielęgnacji skóry zaskórnikowej jest kwas salicylowy, który łagodnie złuszcza zalegającą masę łojowo-rogową, ma też działanie bakteriostatyczne i przeciwzapalne, zapobiega więc nasilaniu się zmian trądzikowych.
• Unikaj wyciskania zaskórników – w ujściach gruczołów łojowych namnażają się bakterie odpowiedzialne za powstawanie trądziku – manipulując przy skórze ryzykujesz ich rozniesienie po całej twarzy; poza tym nieumiejętne wyciskanie oznacza większe ryzyko mechanicznego uszkodzenia skóry i pojawienia się nieestetycznych blizn i śladów.

Zabiegi profesjonalne:

• Manualne oczyszczanie – jest to podstawowy zabieg do skóry zaskórnikowej, polecany w gabinetach kosmetycznych i dermatologicznych. Zabieg musi być jednak wykonany z zachowaniem wszelkich zasad higieny i ostrożności, a skóra powinna być do niego odpowiednio przygotowana (rozmiękczona – zwykle za pomocą pary i maski bądź mikrodermabrazji). Taki zabieg warto wykonywać, w zależności od nasilenia problemu, nie częściej niż raz na 4 tygodnie, zwykle raz na 2-3 miesiące (latem częściej, bo wtedy skóra szybciej się zanieczyszcza i zaskórniki są bardziej widoczne).
• Mikrodermabrazja – zabieg polega na mechanicznym złuszczaniu warstwy martwych komórek naskórka za pomocą specjalnej głowicy diamentowej bądź kryształków korundowych. Stosuje się też tzw. hydrabrazję (mikrodermabrazję wodną) czy oksybrazję (tlen z solą fizjologiczną). Zabiegi są niezwykle skuteczne w oczyszczaniu skóry i usuwaniu zaskórników, warto wykonywać je regularnie. Na rynku znajdziesz też urządzenia do domowej mikrodermabrazji. Po jej wykonaniu warto na skórę nałożyć maskę kojącą i łagodzącą.
• Peeling kawitacyjny – to zabieg łagodnego złuszczania martwych komórek naskórka za pomocą ultradźwięków (prowadzą one do ich rozbicia i tym samym usunięcia). Zabieg można wykonywać nawet raz na 2-3 tygodnie. Są też specjalne urządzenia do domowej kawitacji.
• Peelingi chemiczny, np. z kwasem glikolowym – kwas ten jest szczególnie polecany w zabiegach oczyszczających zaskórniki, ponieważ dzięki niskiej masie cząsteczkowej ma możliwość penetracji w głąb mieszków włosowych. Rozkłada międzykomórkowe substancje stanowiące cement naskórka, a następnie usuwa zalegającą masę rogową odpowiedzialną za tworzenie wągrów. Regularnie wykonywany zabieg skutecznie zapobiega rozwoju trądziku zaskórnikowego.

Dowiedz się więcej o tym, jak ekspozom wpływa na trądzik.