Przebarwienia na twarzy

Przebarwienia są częstym problemem estetycznym i jednym z głównych objawów – obok zmarszczek i wiotkości– starzenia się skóry. Najczęściej mamy do czynienia z przebarwieniami posłonecznymi oraz hormonalnymi. Niestety, coraz częściej pojawiają się u młodych osób już ok. 30. roku życia. Jak pozbyć się przebarwień i jak zapobiegać ich nawrotom?

• Przebarwienia są związane z nieprawidłową pracą melanocytów – przede wszystkim wskutek nadmiernej ekspozycji słonecznej.
• Pojawiają się w miejscach najczęściej wystawianych na słońce: twarzy, dekolcie, grzbietach dłoni.
• Ich powstawaniu sprzyjają też zmiany hormonalne zachodzące w czasie ciąży, stosowania doustnej antykoncepcji hormonalnej czy menopauzy.
• Istnieją skuteczne zabiegi rozjaśniające przebarwienia (np. peelingi czy lasery), ale trwałość efektów zależy przede wszystkim od domowej pielęgnacji.
• Najważniejsza jest całoroczna ochrona skóry przed promieniami UV, warto też stosować specjalne kremy rozjaśniające, aby zapobiec nawrotom przebarwień.

Przebarwienia na twarzy: jak powstają?

Przebarwienia są efektem nadmiernej produkcji melaniny, czyli naturalnego pigmentu skóry, który jest produkowany przez komórki nazywane melanocytami. Melanocyty posiadają długie wypustki, przez które łączą się z komórkami naskórka – keratynocytami – i przekazują im owalne ciałka zawierające pigment (melanosomy). Od ilości i aktywności melanocytów zależy odcień naszej skóry, uwarunkowany genetycznie. Na proces melanogenezy, czyli produkcji barwnika, w dużym stopniu wpływ mają czynniki zewnętrzne (przede wszystkim promieniowanie UV) oraz wewnętrzne (aktywność hormonów) – i to są właśnie dwa główne powody powstawania zmian pigmentacyjnych na skórze.

Przebarwienia występują u 30% kobiet po 30. roku życia oraz u ok. 90% po 50. roku życia. To właśnie kobiety są na nie bardziej narażone niż mężczyźni – ze względu na częste zmiany hormonalne zachodzące np. podczas ciąży czy menopauzy, przebarwienia mogą też być związane ze stosowaniem doustnej antykoncepcji hormonalnej czy hormonalnej terapii zastępczej.

Przebarwieniami nazywamy zmiany zabarwienia skóry – niezależnie od odcienia karnacji i koloru, jaki przyjmie ona po przyciemnieniu. Różnią się od otaczającej je skóry jedynie zabarwieniem – są od niej lekko bądź wyraźnie ciemniejsze. Mogą być zlokalizowane na dużej powierzchni twarzy (często porównuje się je do rozlanego kakao) albo punktowe, umiejscowione np. na skroniach.

Zmarszczki?

Odkryj bestsellerowy krem przeciw
zmarszczkom Liftactiv Collagen Specialist

SKUTECZNOŚĆ
POTWIERDZONA KLINICZNIE

Sprawdź

¹Badanie kliniczne, 58 kobiet, po 8 tygodniach. ²Badania kliniczne, 40 kobiet (40-65 lat), po 4 godzinach.

Zmarszczki?

Główne przyczyny powstawania przebarwień:

• Promieniowanie UV – melanina obecna w skórze stanowi naturalną ochronę skóry przed promieniowaniem UV. Gdy skóra ulega uszkodzeniu, np. pod wpływem słońca, enzym tyrozynazy aktywuje melanocyty do wzmożonej produkcji melaniny w procesie obronnym. W ten sposób powstaje opalenizna. Nadmierna ekspozycja na słońce może jednak prowadzić do gromadzenia się melaniny i powstawania przebarwień – to dlatego najczęściej pojawiają się w miejscach chętnie wystawianych na słońce – na twarzy (głównie czole i policzkach), dekolcie, przedramionach i grzbietach dłoni;
• Zaburzenia hormonalne – zwiększają wrażliwość komórek barwnikowych na promieniowanie, więc jeśli w okresie np. ciąży, menopauzy czy stosowania antykoncepcji hormonalnej skóra nie jest odpowiednio chroniona przed słońcem, łatwo dochodzi do powstawania przebarwień;
• Stosowanie leków, ziół czy kosmetyków zawierających związki fotouczulające (np. retinol, dziurawiec, substancje zapachowe), które w zetknięciu z promieniami UV powodują podrażnienie skóry i w efekcie nadmierną produkcję melaniny;
• Stany zapalne skóry, takie jak reakcje alergiczne, infekcje, atopowe zapalenie skóry oraz – bardzo często – trądzik zwłaszcza gdy leczenie było rozpoczęte późno lub prowadzone nieprawidłowo;
• Urazy skóry – przebarwienia mogą powstać np. w miejscu oparzenia czy na skutek rozdrapania krostki albo rany; szczególnie uwrażliwiona na działanie słońca jest skóra poddawana laseroterapii, dlatego wykonując zabiegi z użyciem laserów (np. epilację laserową) przez co najmniej 6 tygodni trzeba skórę chronić przed słońcem kremem z jak najwyższym filtrem;
• Starzenie się skóry – ciemne plamy mogą też pojawiać się wraz z wiekiem, zwłaszcza gdy skóra wielokrotnie była wystawiana na słońce;
• Różne choroby ogólnoustrojowe – takie jak choroby wątroby, niedoczynność tarczycy, cukrzyca czy niedoczynność nadnerczy.

Rodzaje przebarwień

W zależności od przyczyn powstawania można wyróżnić następujące podstawowe rodzaje przebarwień:

• Piegi – ich występowanie i intensywność są uwarunkowane genetycznie, najczęściej dotyczą osób z bardzo jasną karnacją i rudymi włosami. Wyglądają jak drobne plamki, kropeczki, mają tendencję do grupowania się, pojawiają się głównie na odsłoniętej skórze twarzy, karku, dekoltu czy przedramion. Pod wpływem słońca ciemnieją;
• Melasama (ostuda) – to przebarwienia powstające na skutek zmian hormonalnych (np. po ciąży). Mają zwykle postać ciemnych brązowych plam na policzkach, skroniach lub czole, nasilają się podczas wystawiania skóry na słońce;
• Plamy starcze / soczewicowate – to małe, ciemne i dobrze odgraniczone od otaczającej je skóry plamki, umiejscowione zwykle na skroniach i dłoniach, często są pierwszym etapem rozwoju tzw. znamienia melanocytowego; powstają na skutek starzenia się skóry oraz nadmiernej, kumulowanej przez lata ekspozycji na słońce;
• Przebarwienia wtórne – są efektem działania na skórę czynników zewnętrznych (np. środków fototoksycznych); częstym typem przebarwień tego typu są ślady pozapalne po przebytym trądziku (przebarwienia potrądzikowe).

Przebarwienia posłoneczne

Uważa się, że promieniowanie UV jest głównym czynnikiem zwiększającym ryzyko pojawienia się lub nasilenia przebarwień o charakterze melanocytowym. Pod wpływem promieniowania UV dochodzi bowiem do uszkodzenia melanocytów oraz upośledzenia ich działania, co w konsekwencji prowadzi do zaburzeń wytwarzania melaniny. Zwiększenie ilości melanocytów, ich powiększenie lub nierównomierne nagromadzenie się w skórze może powodować powstanie nieregularnych przebarwień lub odbarwień. Ekspozycja na słońce jest głównym powodem nawrotów przebarwień, dlatego – nawet gdy uda ci się skutecznie usunąć z twarzy ciemne plamki – powinnaś uważać, aby nie wystawiać skóry na słońce bez odpowiedniej ochrony, bo to znacznie zwiększa ryzyko ich ponownego pojawienia się. Jeśli masz skłonność do plam i przebarwień na twarzy, pamiętaj o tym, by:

• Przez cały rok uważać na słońce i stosować kremy z filtrami na dzień –słońce działa niekorzystnie na skórę nie tylko podczas opalania w lato, ale także o innych porach roku; ponadto promienie UVA są w stanie przenikać przez szyby i chmury, co oznacza, że na ich szkodliwe działanie jesteśmy narażeni praktycznie przez cały czas;
• Wybierać kremy o pełnym spektrum ochrony – UVA, UVB, a najlepiej także z ochroną przed podczerwienią (IR) i światłem niebieskim, emitowanym przez ekrany urządzeń mobilnych, które działają na skórę podobnie jak promienie UV;
• W ciągu dnia stosować filtr min. SPF 15, a najlepiej jeszcze wyższy – SPF 20 czy SPF 30, zwłaszcza w słoneczne dni,
• W czasie plażowania chronić skórę kremem z wysokim filtrem UV – staraj się nakładać go jak najgrubszą warstwą i powtarzaj aplikację co 2 godziny, unikaj ekspozycji skóry na słońce między 11:00 a 15:00, jak najwięcej przebywaj w cieniu,
• Jeśli zażywasz jakieś leki (środki przeciwbólowe, antybiotyki, leki nasercowe, pigułki antykoncepcyjne), warto spytać lekarza, czy nie zmieniają one reakcji skóry na słońce – niektóre środki, np. leki obniżające ciśnienie i poziom cholesterolu we krwi, przeciwcukrzycowe i odwadniające, w połączeniu ze słońcem, mogą powodować nie tylko przebarwienia, ale nawet reakcję fotoalergiczną;
• Unikać spożywania przed wyjściem na słońce pokarmów lub napojów z dużą zawartością roślin lub substancji fotouczulających, np. herbaty z dziurawca;
• Przed wyjściem na słońce nie stosować na skórę perfum na bazie alkoholu, olejku lawendowego, cedrowego, waniliowego, sandałowego i bergamotowego, a także kremów z retinolem czy kwasów owocowych – one też uwrażliwiają skórę na działanie słońca,
• Nie korzystać z solarium – przez to przebarwienia na twarzy staną się jeszcze ciemniejsze i trudniejsze do wybawienia.

Przebarwienia hormonalne na twarzy, czyli ostuda

Przebarwienia związane z aktywnością hormonów najczęściej pojawiają się u kobiet w okresie ciąży – określane są mianem melasmy (chloasmy, ostudy). Odpowiedzialne są za nie hormony (zmiany w stężeniu estrogenów i progesteronu we krwi kobiety ciężarnej), oraz jednocześnie ekspozycja na promienie UV bez odpowiedniej ochrony (hormony uwrażliwiają skórę na ich działanie). Z tego powodu żółtobrunatne plamki dotyczą głównie obszarów często wystawianych na słońce, w tym środkowych partii twarzy (tak zwanej strefy T), policzków, nosa, bocznych części twarzy, a także nad górną wargą („wąsik”). Przebarwienia tego typu nie dotyczą jednak wyłącznie kobiet w ciąży. Takie same zmiany mogą pojawić się podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej, w chorobach endokrynologicznych, w tym chorobach tarczycy, a nawet u mężczyzn po niektórych lekach (hydantoinie, mesantoinie).

Jak uniknąć przebarwień hormonalnych?

• W okresie ciąży unikaj wystawiania skóry na słońce, krem z wysokim filtrem UV włącz do codziennej pielęgnacji;
• Unikaj ekspozycji słonecznej między 11:00 a 15:00, chowaj się w cieniu i pod parasolem;
• Gdy planujesz kąpiel np. w morzu, nałóż na skórę krem wodoodporny (nie zmyje się w kontakcie z wodą); pamiętaj jednak, aby ponowić jego aplikację po wyjściu z wody;
• Jeśli możesz, wyeliminuj czynniki hormonalne sprzyjające wystąpieniu melasmy (odstawienie antykoncepcji, leczenie zaburzeń hormonalnych).

Zdarza się, że ostuda pociążowa ustępuje samoczynnie w ciągu kilku miesięcy po urodzeniu dziecka. Bardzo dużym problemem jest jednak w tym przypadku nawrotowość przebarwień na twarzy – szczególnie u osób z ciemniejszą karnacją (która zawiera więcej komórek barwnikowych). Raz podrażnione komórki barwnikowe przez dłuższy czas pracują bardzo intensywnie i samo usunięcie nadmiaru melaniny (np. laseroterapią bądź peelingami chemicznymi) nie zawsze wystarcza, by osiągnąć stały efekt. Szacuje się, że niezależnie od wybranej metody leczenia przebarwień na twarzy w postaci ostudy, niedoskonałości te powracają nawet u 80% kobiet.

Przebarwienia na twarzy po trądziku

Szczególnym rodzajem zmian pigmentacyjnych są przebarwienia po trądziku, które pojawiają się najczęściej w wyniku zbyt późno podjętego leczenia czy nieodpowiednio przeprowadzanych zabiegów pielęgnacyjnych. Bardzo częstym błędem popełnianym przez osoby, które zmagają się z trądzikiem,  jest samodzielne usuwanie wykwitów, co zwiększa ryzyko powstawania trudno gojących się ran, a co za tym idzie szpecących blizn i przebarwień. Są to więc najczęściej przebarwienia pozapalne, będące zejściem wykwitów (krost, grudek) w przebiegu trądziku zwykłego. Ryzyko ich pojawienia się zwiększa brak ochrony uszkodzonej w ten sposób skóry przed szkodliwym działaniem słońca.

Co jest najczęstszą przyczyną pojawiania się plam na twarzy po trądziku?

• Przekonanie, że trądzik sam przejdzie. Niestety nadal bardzo często trądzik traktuje się jako swego rodzaju defekt kosmetyczny, nie zaś poważną chorobę skóry, ignorując początkowo jego objawy i sądząc, że problem sam zniknie. Tymczasem brak podjęcia odpowiednich działań sprawia, że trądzik się rozwija, a wraz z nim zachodzą w naszej skórze nieodwracalne zmiany.
• Niewłaściwa pielęgnacja skóry. Stosowanie agresywnych kosmetyków antybakteryjnych, samodzielne wyciskanie krost, „parówki” czy zbyt intensywne oczyszczanie skóry u kosmetyczki – to czynniki, które mogą uszkodzić bądź podrażnić skórę, pozostawiając po sobie nieestetyczne przebarwienia i blizny.
• Wystawianie skóry z trądzikiem na działanie słońca. Wiele osób sądzi, że regularne opalanie na słońcu lub solarium to najskuteczniejszy sposób na likwidację trądziku. Owszem, promienie UV hamują pracę gruczołów łojowych i poprawiają wygląd skóry, ale tylko na chwilę, bowiem kiedy tylko przestaniemy się opalać, kondycja skóry pogorszy się jeszcze bardziej niż przed opalaniem – przesuszone gruczoły łojowe będą bowiem chciały nadrobić „straty”. Dodatkowo w miejscu wysuszonych słońcem zmian trądzikowych pojawią się nieestetyczne i trudne do usunięcia przebarwienia.
• Traktowanie pielęgnacji jako swoistego leczenia. Przy niewielkiej ilości zaskórników i łojotoku o niewielkim nasileniu, możemy polegać na kosmetykach, ale jeśli trądzik nie przechodzi lub się nasila, niezbędna jest pomoc dermatologa, by uchronić się przed nieprzyjemnymi konsekwencjami tej choroby skóry.

Jak usunąć przebarwienia potrądzikowe?

Niektóre preparaty stosowane w leczeniu trądziku (zawierające np. kwas azelainowy czy retinoidy) mają jednocześnie działanie wybielające. Cienką warstwę takiego kremu należy nanosić na zmienione miejsca zazwyczaj rano i wieczorem lub według zaleceń dermatologa. Poprawa w zakresie zmian trądzikowych pojawia się już po około 4 tygodniach, ale na zmniejszenie widoczności przebarwień trzeba czekać dłużej – konieczne jest stosowanie kremu co najmniej 3 miesiące z równoczesnym używaniem preparatów z filtrami UVA i UVB.
W przypadku przebarwień na twarzy bez aktywnych zmian trądzikowych, skuteczne jest też stosowanie peelingów chemicznych, złuszczających powierzchowne warstwy komórek naskórka. W przypadku głębszych zmian i blizn potrądzikowych konieczne jest zastosowanie bardziej intensywnych zabiegów laserowych. Pamiętaj jednak, że niektóre preparaty przeciwtrądzikowe i przeciwbakteryjne, podobnie jak lasery i kwasy chemiczne, mogą uwrażliwiać skórę na słońce, dlatego stosując je powinnaś na nie szczególnie uważać.

Przebarwienia na twarzy – jak je usunąć?

Przebarwienia na twarzy są współcześnie jednym z częstszych problemów estetycznych, z którymi kobiety zwracają się do dermatologów. W zależności od rodzaju naszych zmian oraz głębokości, na jakiej są zlokalizowane, lekarz może zaproponować usuwanie przebarwień na twarzy domowymi sposobami (z zastosowaniem kosmetyków i preparatów wybielających) lub profesjonalnymi metodami, np. laserem. Aby uzyskać jak najlepsze rezultaty i uchronić się przed nawrotem zmian pigmentacyjnych, przed podjęciem jakichkolwiek działań warto odwiedzić dermatologa. Specjalista obejrzy skórę i ustali przyczynę przebarwień, dobierze najskuteczniejszą metodę ich leczenia, a także doradzi, jak powinna wyglądać codzienna pielęgnacja skóry. Należy przede wszystkim rozróżnić brązowe i czerwone przebarwienia: czerwona plamka na twarzy po świeżo wygojonej zmianie trądzikowej może utrzymywać się na niej nawet przez kilka miesięcy, ale w końcu zniknie samoistnie. Prawdziwym problemem są brązowe przebarwienia, które bardzo często wymagają zastosowania specjalistycznych zabiegów. Warto jednak uświadomić sobie, że nie wszystkie rodzaje przebarwień na twarzy można usunąć w całości, ale nawet jeśli uda nam się je trochę rozjaśnić, zdecydowanie wpłynie to na poprawę naszego wyglądu i samopoczucia.

Rozjaśnianie przebarwień – domowa pielęgnacja:

• Podstawą jest ochrona skóry przed promieniami UV na co dzień.
• Razem z kremami ochronnymi stosuj kosmetyki wybielające, które zawierają składniki hamujące aktywność tyrozynazy (enzymu odpowiedzialnego za produkcję barwnika w skórze) oraz rozjaśniające (np. witaminę C, kwas azelainowy, kwas fitowy, arbutynę, kwas kojowy, retinoidy), a często mają też właściwości złuszczające. Dostępne są też kremy 2w1 – z wysokimi filtrami UV i jednocześnie o działaniu wybielającym.
• Maści lecznicze przepisane przez dermatologa to również jeden ze skutecznych domowych sposobów na przebarwienia. Zawierają one silniej działające składniki aktywne niż w zwykłe kosmetyki, np. retinoidy. Maści lecznicze pozwalają na wybielanie przebarwień na twarzy nie tylko w postaci ostudy, plam pigmentacyjnych, ale też plam po trądziku.

Rozjaśnianie przebarwień – w gabinecie:

• Złuszczanie chemiczne (peelingi) to jedna z najbardziej powszechnych metod usuwania przebarwień na twarzy, którą wykonuje się w gabinetach dermatologicznych. Do złuszczania przebarwień najczęściej wykorzystuje się mieszanki kwasów złuszczających ze składnikami wybielającymi. W zależności od rodzaju skóry, głębokości przebarwień oraz innych indywidualnych czynników, lekarz wybiera substancje o różnej intensywności działania. Głębokie przebarwienia usuwa się m. in. za pomocą silnie działającego kwasu trichlorooctowego. Bardzo dobrze sprawdzają się też kwas fitowy oraz kwas kojowy, a także retinoidy, stosowane też w formie maski i potem w domowej pielęgnacji.
• Pojedyncze przebarwienia na twarzy można również usunąć za pomocą krioterapii, czyli mrożenia ciekłym azotem. Melanocyty, które charakteryzuje wrażliwość na niskie temperatury, rozpadają się pod wpływem zimna, przywracając skórze jednolity kolor.
• Do leczenia przebarwień na twarzy czasem wykorzystuje się też metodę mezoterapii, która pozwala zwiększyć wchłanialność różnych środków leczniczych czy kosmetyków wybielających. Samodzielnie rzadko przynosi zadowalające efekty, dlatego najczęściej stosuje się ją w połączeniu z innymi sposobami. Mezoterapia rozjaśniająca jest też dobrym zabiegiem przed wakacjami, aby zmniejszyć ryzyko pojawienia się lub przyciemnienia przebarwień w trakcie lata.
• Bardzo wysoką skuteczność w usuwaniu przebarwień mają lasery (przede wszystkim Q-Switched, pikosekundowe, tulowe) . Energia emitowana przez laser rozbija obecny w skórze nagromadzony barwnik, który następnie jest usuwany w procesach złuszczania naskórka (przez kilka dni może być widoczne przyciemnienie skóry w miejscu przebarwienia). Laser ma tę przewagę nad innymi metodami, że koncentruje impulsy w samym barwniku, nie uszkadzając zdrowych tkanek wokół. Co więcej, jest doskonałą metodą usuwania wszelkich rodzajów przebarwień na twarzy: posłonecznych, pozapalnych (potrądzikowych), ostudy czy plam starczych. Pamiętaj jednak, że skóra poddana działaniu lasera jest uwrażliwiona na działanie promieni UV, więc jeśli nie będziesz jej chronić kremem z wysokim filtrem SPF, szybko zniweczysz uzyskany efekt – pojawią się nowe przebarwienia.
• Fotoodmładzanie IPL – to skuteczna metoda nie tylko na pozbycie się zmarszczek, ale też uporczywych przebarwień na twarzy. Zazwyczaj potrzeba około 2-3 zabiegów, by uzyskać zadowalające rezultaty, ale efekty widoczne są już po pierwszym naświetlaniu.

Pamiętaj jednak, że choć można dziś skutecznie rozjaśnić przebarwienia metodami dermatologicznymi, to domowa pielęgnacja jest tym czynnikiem, który decyduje o pełnym sukcesie terapii – zapobiega bowiem ich nawrotom. Nie ma bowiem metody, która „wyleczyłaby” nas całkowicie z plamek i usunęła je na stałe – to, czy efekt się utrzyma, zależy od codziennych nawyków pielęgnacyjnych. Leczenie przebarwień na twarzy jest procesem długotrwałym – zazwyczaj nie wystarcza jeden krem czy zabieg, aby je usunąć. Kluczowa jest więc profilaktyka przebarwień, a więc przede wszystkim – ochrona przed słońcem i stosowanie kremów rozjaśniających.

Zmarszczki?

Odkryj bestsellerowy krem przeciw
zmarszczkom Liftactiv Collagen Specialist

SKUTECZNOŚĆ
POTWIERDZONA KLINICZNIE

Sprawdź

¹ Badanie kliniczne, 58 kobiet, po 8 tygodniach. ² Badania konsumenckie, 90 kobiet, po 8 tygodniach.

Zmarszczki?