Polisacharydy - właściwości, budowa, zastosowanie w kosmetyce
Polisacharydy to cukry złożone, które ze względu na swoje właściwości fizykochemiczne z powodzeniem wykorzystywane są w przemyśle kosmetycznym. Zastosowanie polisacharydów w kosmetyce obejmuje ogromną gamę produktów - zarówno tych do pielęgnacji, jak i do makijażu. W zasadzie znaczna większość kosmetyków zawiera w swoim składzie cukier.
Czym są polisacharydy? Ogólna budowa i właściwości
Polisacharydy, jako cukry złożone, zalicza się do węglowodanów. Jednak oprócz tego jednocześnie należą do polimerów naturalnych, czyli organicznych związków chemicznych, stanowiących jeden z podstawowych materiałów budulcowych organizmów żywych. Zasadniczo polisacharydami są te substancje, które powstają z połączenia przynajmniej dwóch cząsteczek cukrów prostych z wiązaniami glikozydowymi. Jednak jest to grupa bardzo niejednorodna, a poszczególnych jej reprezentantów różni nie tylko struktura, ale także miejsce występowania.
Polisacharydy można zatem podzielić na te złożone z co najmniej dwóch monosacharydów (disacharydy, trisacharydy, tetrasacharydy, itd.) oraz na wielocukry właściwe, do których zalicza się m.in.:
* skrobię, celulozę - pozyskiwaną z roślin,
* glikogen - stanowiący budulec mięśni szkieletowych i wątroby u zwierząt,
* chitynę - pozyskiwaną z pancerzy skorupiaków oraz niektórych odmian grzybów,
* kwas hialuronowy - znajdujący się w ludzkich tkankach,
* dekstran - występujący w bakteriach i drożdżach,
* alginian, karageninę - obecne w budowie glonów, wodorostów.
Właściwości polisacharydów uzależnione są od tego, w jaki sposób przebiega proces hydrolizy, czyli rozpad wiązań glikozydowych. W jego efekcie polimery naturalne mogą układać się w typ:
* alfa, jak np. skrobia, która jest łatwo rozpuszczalna w wodzie
* beta, jak np. chityna, która nie rozpuszcza się w wodzie i posiada bardzo odporną strukturę.
Jakie jest zastosowanie polisacharydów w kosmetyce? Kilka przykładów
* Skrobia jest jednym z najpowszechniej stosowanych cukrów w kosmetyce. A to głównie za sprawą jej dwóch cech - możliwości tworzenia koloidalnej zawiesiny, będącej podstawą w produkcji pasty czy różnego rodzaju żelu, a także zdolności do pochłaniania wilgoci, istotnej dla formuły pudrów, zasypek i antyperspirantów.
* Celuloza również wykorzystywana jest w produkcji past do zębów, pudrów oraz maseczek. Ponadto tzw. celuloza mikrokrystaliczna, będąc bardzo efektywnych czynnikiem wiążącym, pozwala na uzyskanie gęstej konsystencji emulsji.
* Jednym z zastosowań alg w kosmetyce jest utrzymywanie substancji żelowych. Ponadto polisacharydy pochodzące z brunatnic wspomagają syntezę kolagenu, przez co stanowią składnik kremów przeciwzmarszczkowych i preparatów typu Anti Ageing.
* Kwas hialuronowy to kolejny, bardzo dobrze znany, element składu kosmetyków przeciwstarzeniowych, który dba o odpowiednie nawilżenie, jędrność i gęstość skóry. Wygładza drobne zmarszczki, jednak oprócz pełnienia funkcji zastępczego kolagenu, działa również kojąco i łagodząco, bowiem neutralizuje podrażnienia, uczulenia, alergie, a także wspomaga odporność skóry na szkodliwość czynników egzogennych.
* Guma arabska, inne źródło wielocukrów, to stały składnik tuszów do rzęs, który wspomaga utrzymywanie się na włoskach barwnika.
Oprócz powyższych, polisacharydy mają swój udział w tworzeniu: kremów do rąk, balsamów do ciała, mydeł i innych syndetów, preparatów nawilżających i wygładzających skórę, pudrów, fluidów, podkładów, posypek, cieni, i wielu, wielu innych.
Ponieważ polisacharydy w kosmetyce stanowią łatwo dostępny, tani i odnawialny surowiec, producenci bardzo chętnie wykorzystują je do tworzenia rozmaitych kosmetyków do codziennej pielęgnacji twarzy i ciała, produktów leczniczych, a także kosmetyków do makijażu. Ponadto dzięki wielokierunkowej zadaniowości, bezpieczeństwu stosowania oraz mnogości możliwości, jakie daje dzisiejsza kosmetologia (także farmacja i medycyna) bez polisacharydów po prostu nie może się obejść.