Nawilżanie suchej skóry – jak zrobić to skutecznie?

Sucha skóra szybciej się starzeje i łatwiej ulega podrażnieniu. Jak zapobiec uczuciu ściągnięcia i pieczenia? Czego unikać, aby jej dodatkowo nie przesuszać? Wyjaśniamy!

Nawilżanie to podstawa codziennej pielęgnacji. Sucha skóra szybciej się starzeje i jest bardziej wrażliwa na szkodliwe działanie czynników zewnętrznych. Jak zapewnić jej optymalne nawilżenie?

• Woda jest głównym składnikiem naszego ciała. Odpowiednie nawilżenie skóry decyduje o jej młodym wyglądzie i odporności na czynniki zewnętrzne.
• Skóra może być sucha z natury, ale w wielu wypadkach pojawia się pod wpływem działania czynników zewnętrznych, takich jak nieodpowiednia pielęgnacja, dieta, stres, zanieczyszczenia i promienie UV.
• Odwodnienie skóry to przejściowy proces wywołany czynnikami zewnętrznymi. Nawet skóra tłusta może ulec okresowo odwodnieniu.
• Do najbardziej skutecznych składników nawilżających należą kwas hialuronowy, mocznik, ceramidy, gliceryna, witamina E.
• Można przedobrzyć z nawilżaniem skóry – objawem jest pojawienie się drobnych krostek wokół ust.
• Do skóry przesuszonej, ściągniętej, swędzącej, wrażliwej polecane są emolienty. To preparaty nawilżające, kojące, zmiękczające skórę.

Nasze ciało składa się głównie z wody, która stanowi ok. 60% jego wagi. Jej ilość zależy od wieku (z wiekiem jej ubywa), zawartości w ciele tkanki tłuszczowej oraz typu tkanki (w jędrnej skórze jest więcej wody niż w wiotkiej, luźnej). Jest ona czynnikiem niezbędnym do życia – bez niej człowiek może przeżyć jedynie 3 dni. Zapotrzebowanie na wodę u dorosłej osoby wynosi 2 litry na dobę, a nawet niewielki niedobór będzie szybko widoczny – także na skórze, która stanie się szorstka, matowa, pozbawiona jędrności. Skóra może być sucha z natury, choć w większości przypadków przyczyniają się do tego nieprawidłowe nawyki pielęgnacyjne i wpływ czynników zewnętrznych.



Woda w skórze

20% wody obecnej w całym organizmie znajduje się w skórze, która jest naszym największym organem, chroniącym narządy wewnętrzny przed kontaktem ze światem zewnętrznym. Z tego ok. 60-70% wody znajduje się w skórze właściwej – i to właśnie z tej warstwy pochodzi woda nawilżająca naskórek. Na czym dokładnie polegają procesy nawodnienia i przesuszenia w skórze?

• Woda przenika ze skóry właściwej poprzez głębsze warstwy naskórka na powierzchnię na zasadzie różnicy stężeń osmotycznych (jest „wypychana”), następnie w sposób ciągły odparowuje z szybkością zależną od warunków zewnętrznych i sprawności działania skórnych mechanizmów hamujących parowanie.
• Prawidłowo nawilżony naskórek zawiera od 10 do 13% wody. Gdy wartości te spadają, np. pod wpływem suchego powietrza bądź pielęgnacji naruszającej barierę hydrolipidową, na powierzchni skóry pojawia się szorstkość, kruchość, pieczenie, a przy dużym przesuszeniu pękanie, świąd i tzw. rybia łuska.
• Związane to jest z tym, że woda jest plastyfikatorem naskórka, a dokładnie – keratyny występującej w jego warstwie rogowej, która odpowiada za elastyczność i sprężystość naskórka. Gdy wilgoć spada, keratyna przechodzi w nieelastyczną formę o właściwościach kruchych i łamliwych.
• Za suchość odpowiadają też mechanizmy wiązania wody w skórze głębokiej i przekazywania jej do naskórka. Podstawowymi czynnikami utrzymującymi wodę w skórze są glikozaminoklikany (przede wszystkim kwas hialuronowy) oraz kolagen. Niestety, wraz z wiekiem ubywa tych substancji, dlatego skóra zaczyna się bardziej przesuszać, zwłaszcza jest to widoczne w okresie menopauzy (estrogeny to kolagen, gdy spada ilość tych hormonów, pogarsza się też gęstość, jędrność i nawilżenie skóry).

Dowiedz się więcej o budowie skóry i działaniu bariery hydrolipidowej

Czy wiesz, że? Skóra jest największym organem w ciele człowieka. Średnio u dorosłej osoby zajmuje ok. 2 m2 powierzchni, a jej grubość wynosi od 1 do 4 mm (najgrubsza znajduje się na dłoniach i stopach). Dzięki swojej wytrzymałości i elastyczności jest doskonałą barierą ochronną dla całego organizmu i narządów wewnętrznych.

Cechy suchej skóry

• Skóra sucha jest na ogół dość jasna i cienka, zazwyczaj zaczerwieniona na skutek prześwitywania naczyń krwionośnych.
• Skóra jest matowa z zamkniętymi i niewidocznymi porami. Często jej kolor jest szary, zmęczony, jest pozbawiona blasku i świeżości.
• Może na niej pojawić się powierzchniowe złuszczanie, a nawet mikropęknięcia, które sprzyjają stanom zapalnym. Na podłożu skóry suchej rozwijają się choroby alergiczne, często jest też ona bardziej wrażliwa na działanie czynników ekspozomu.
• W dotyku jest szorstka i pozbawiona miękkości, może dawać uczucie ściągania, pieczenia czy swędzenia.

W kosmetologii stosuje się kilka określeń skóry suchej w zależności od stopnia nasilenia problemu, objawów i przyczyn:

• skóra sucha – rodzaj skóry objawiający się uczuciem napięcia i delikatnego ściągnięcia, powoduje przejściowy dyskomfort,
• skóra bardzo sucha – rodzaj skóry z nasilonymi objawami suchości – uczucie ściągnięcia, mikropęknięcia, drobne łuszczenie, wyraźna szorstkość,
• skóra przesuszona – skóra bardzo sucha, z nasilonymi objawami wywołanymi głównie czynnikami zewnętrznymi,
• skóra odwodniona –  charakteryzuje się silnym uczuciem ściągnięcia, zwłaszcza po myciu, można też zaobserwować jej drobne łuszczenie; odwodnienie jest stanem przejściowym i niekoniecznie związanym ze skórą suchą – może też wystąpić na skórze tłustej np. wskutek złej pielęgnacji.

Skąd się bierze suchość skóry?

Ocenia się, że ok. 15-20% populacji kaukaskiej (czyli ludzi o białej odmianie skóry) ma suchą skórę.¹ Tylko w części przypadków związane to jest ze schorzeniami dermatologicznymi (takimi jak AZS, łuszczyca, alergie kontaktowe) oraz ogólnymi (np. niedoczynność tarczycy). Poza uwarunkowaniami genetycznymi największą rolę odgrywają tutaj: naturalny proces starzenia się oraz niekorzystny wpływ czynników zewnętrznych. U osób zdrowych suchość skóry jest w dużej mierze związana z zaburzoną budową naskórka:

• występuje w nim niedobór lipidów (takich jak ceramidy, kwasy tłuszczowe czy cholesterol) – są to tzw. cegiełki międzykomórkowe, które decydują o prawidłowym funkcjonowaniu ochronnego płaszcza hydrolipidowego, w efekcie wilgoć szybciej odparowuje ze skóry, łatwiej natomiast wnikają w nią szkodliwe czynniki zewnętrzne,
• zmniejsza się też ilość naturalnego czynnika nawilżającego (NMF) – ważnego składnika warstwy rogowej naskórka, który zbudowany jest z substancji wiążących wodę w naskórku (takich jak mocznik, aminokwasy, kreatynina, mleczany, kwas PCA, glukozamina),
• stan ten prowadzi do obniżenia zdolności wiązania wody, co skutkuje zwiększeniem przeznaskórkowej utraty wody (tzw. TEWL – transepidermal water loss).

U wielu osób suchość skóry stanowi przejściową dolegliwość, pojawiającą się okresowo, np. w czasie gorącego lata, podczas mrozów czy wskutek agresywnego działania nieodpowiednio dobranych produktów pielęgnacyjnych. Z wiekiem tendencja do suchości skóry nasila się, związane to jest ze zmniejszaniem się ilości wody w skórze, wskutek m.in. postępującego ubytku kwasu hialuronowego – od 25. do 50. roku życia jego poziom spada o 50%². Wraz z wiekiem zmienia się też skład lipidów naskórkowych (m.in. znaczącą obniża się ilość ceramidów), które są głównym budulcem bariery hydrolipidowej skóry, co nie tylko nasila objawy przesuszenia, ale też zwiększa wrażliwość skóry na czynniki zewnętrzne. Suchość skóry nasila się szczególnie w okresie menopauzy wskutek spadku poziomu estrogenów. Uważa się, że problem suchości dotyczy prawie 100% populacji po 60. roku życia³ i jest jednym z objawów starzenia się skóry.

Jakie czynniki nasilają problem suchej skóry?

Wśród czynników zewnętrznych mających wpływ na przesuszenie skóry należy wymienić takie, jak:

• Nieodpowiednia pielęgnacja – przede wszystkim stosowanie zbyt agresywnych, podrażniających kosmetyków, które naruszając barierę hydrolipidową powodują szybszą ucieczkę wilgoci z naskórka. Skóra z tendencją do przesuszania wymaga stosowania łagodnych środków pielęgnujących i oczyszczających, które nie naruszają warstwy ochronnej skóry. Bardzo dobrze w pielęgnacji skóry suchej sprawdzają się emolienty. Uważaj też na kosmetyki i zabiegi złuszczające i głęboko oczyszczające – one też mogą się przyczynić do przesuszenia i podrażnienia skóry.
• Woda :-) Zbyt długie kąpiele i kontakt skóry z wodą, zwłaszcza chlorowaną, sprzyjają przesuszeniu skóry. Woda nie nawilża bowiem skóry z zewnątrz, a wręcz przeciwnie – może wyciągnąć tę znajdującą się w środku, w tkankach, gdy zbyt długo pozostaje ne jej powierzchni.
• Zanieczyszczenia powietrza – szczególnie niebezpieczne są obecne w smogu pyły zawieszone PM 2,5, które z uwagi na swoje rozmiary z łatwością wnikają do skóry, powodując przyspieszoną degradację kolagenu, elastyny i kwasu hialuronowego oraz naruszając barierę hydrolipidową naskórka.
• Promienie UV – uważa się, że w 80% to właśnie one odpowiadają za przyspieszone starzenie się skóry i jej przesuszenie; zaburzają funkcjonowanie bariery ochronnej skóry, powodują też pogrubienie i rogowacenie naskórka, a także zmniejszają wydzielanie sebum (osoby ze skórą tłustą obserwują to w postaci chwilowej poprawy stanu skóry latem, a te z suchą – jako odwodnienie).
• Czynniki klimatyczne – objawy suchości skóry nasilają się podczas przebywania w suchym i gorącym bądź mroźnym powietrzu, a także w ogrzewanych i klimatyzowanych pomieszczeniach. Gdy wilgotność powietrza spada poniżej 40%, skóra natychmiast reaguje ściągnięciem i wysuszeniem. Możesz to zaobserwować np. podczas długiego lotu samolotem – w kabinie jest bowiem bardzo niska wilgotność, porównywalna do warunków panujących na Saharze.
• Nieodpowiednia dieta – skóra bardzo szybko reaguje na niedobory w diecie. Jeśli nie dostarczasz jej od środka witamin i składników odżywczych, może łatwiej ulegać przesuszeniu, a jej kolor stanie się matowy i ziemisty. Suchości i łuszczeniu skóry sprzyja zwłaszcza niedobór witaminy A oraz brak w diecie zdrowych kwasów tłuszczowych (obecnych np. w tłustych rybach, awokado, orzechach, oliwie z oliwek), które uszczelniają naskórek od środka.
• Brak nawadniania skóry od środka – dziennie tracimy przez skórę ok. 300-600 ml wody. W sumie (razem z wodą wydalaną wraz z moczem i wydychanym powietrzem) daje to ok. 2,5 l, dlatego przynajmniej tyle dorosła osoba powinna pić wody dziennie. Osoby pijące dużo wody mają ładniejszą skórę, a efekty takiej „kuracji” są szybko widoczne!
• Stres – uszkadza barierę hydrolipidową, co prowadzi do wystąpienia objawów suchości i nadwrażliwości skóry, ponadto hormon stresu – kortyzol powoduje szybszy ubytek kolagenu, elastyny i kwasu hialuronowego, przyczyniając się do spadku nawodnienia w tkankach.
• Suchość skóry może też być powiązana z niższą aktywnością gruczołów łojowych i mniejszą ilością sebum na powierzchni skóry. Sebum zawiera w swoim składzie lipidy, takie jak kwasy tłuszczowe, cholesterol, woski czy skwalan o właściwościach bakterio- i grzybobójczych. Suchość skóry z powodu zbyt małej ilości sebum na powierzchni skóry występuje zwykle wskutek stosowania leków np. na bazie retinoidów, podczas zaburzeń hormonalnych i u osób w podeszłym wieku.

Nawilżanie suchej skóry

Nawilżanie to podstawa codziennej pielęgnacji skóry i profilaktyki przeciwstarzeniowej – niezależnie od wieku i rodzaju skóry. To nie tylko kwestia estetyki (nawilżona twarz wolniej się starzeje, jest bardziej jędrna, mniej widoczne są na niej zmarszczki), ale też zdrowia skóry – przesuszona sprawia bowiem wiele problemów, staje się mniej odporna na uszkodzenia i bardziej wrażliwa na czynniki zewnętrzne, na jej podłożu często też rozwijają się alergie kontaktowe. W jaki sposób działają kosmetyki nawilżające skórę? Wykorzystuje się w nich głównie trzy mechanizmy:

• Higroskopijność, czyli zatrzymywanie (wchłanianie) wody – takie działanie mają przede wszystkim kwas hialuronowy oraz naturalny czynnik nawilżający (NMF), w skład którego wchodzą m.in. aminokwasy, kwas piroglutamionowy (PCA), mocznik, kreatynina, sole kwasy mlekowego, mikroelementy i inne. Ilość NMF maleje w wyniku fizjologicznego starzenia się oraz w przebiegu różnych chorób skóry (łuszczyca, skłonności alergiczne);
• Odbudowa bariery hydrolipidowej naskórka – tutaj szczególną rolę odgrywają składniki wbudowując się lipidy naskórka („cegiełki” cementu międzykomórkowego), takie jak ceramidy i kwasy tłuszczowe, obecne przede wszystkim w olejach roślinnych. To właśnie szczelność tej bariery z jednej strony decyduje o tym, jaka ilość wody zostanie „wypuszczona” ze skóry, a z drugiej chroni skórę przed wnikaniem szkodliwych substancji z zewnątrz. Ma też wpływ na gładkość i miękkość skóry w dotyku;
• Działanie okluzyjne – tworzenie fizycznej bariery nieprzepuszczalnej dla wody, do tej grupy zalicza się składniki, które się nie wchłaniają bądź wchłaniają się tylko w niewielkim stopniu przez naskórek, tworząc na skórze cienki film. Należą do nich oleje silikonowe, parafina i wazelina – coraz częściej zastępowane w kremach przez naturalne woski roślinne.

Tak więc nawilżanie nie polega na dostarczaniu wody w kremie do skóry (choć wiele osób ma takie błędne przekonanie), tylko na usprawnieniu jej fizjologicznej zdolności do wchłaniania i zatrzymywania wilgoci. Na rynku jest wiele produktów nawilżających, a uzyskanie skutecznego kremu o takim działaniu nie jest obecnie trudne ani bardzo kosztowne. Dobry krem nawilżający nie musi być drogi, na pewno jednak nie powinien zawierać substancji podrażniających skórę oraz zatykających pory. Warto, aby był wzbogacony w składniki łagodzące i kojące, np. wodę termalną Vichy czy D-panthenol, a także antyoksydanty, przeciwdziałające szkodliwemu wpływowi wolnych rodników. Czasami stosuje się też w nich kwasy w bardzo niskich stężeniach, które regulują proces rogowacenia naskórka i tym samym poprawiają jego funkcjonowanie. Zwykle kremy nawilżające przeznaczone do skóry suchej i bardzo suchej mają bogatą, otulającą konsystencję, dzięki czemu szybko przynoszą ulgę ściągniętej, piekącej twarzy, natychmiast ją wygładzają, zmiękczają i uelastyczniają. Na lato polecane są lżejsze żelowe formuły, które szybko się wchłaniają, pozostawiając na skórze wrażenie nawodnienia, komfortu i świeżości.

Składniki nawilżające w kremach

Do najczęściej stosowanych składników o takim działaniu zalicza się:

• kwas hialuronowy – naturalny składnik naszej skóry, jest to jedna z najbardziej higroskopijnych cząsteczek – ma zdolność wiązania wody w ilości do 1000 razy przekraczającej jej masę; tworzy film na powierzchni skóry, świetnie nawilża skórę popękaną, spierzchniętą, łagodzi, odświeża i ujędrnia; nieusieciowany kwas hialuronowy stosowany jest też w zabiegach mezoterapii, które błyskawicznie nawilżają i rewitalizują przesuszoną skórę;
• witamina E – chroni przed uszkodzeniami lipidów naskórka, wbudowuje się w jego strukturę, przeciwdziała pierzchnięciu i pękaniu skóry, wygładza, zmiękcza i uelastycznia,
• sfingolipidy – uzupełniają niedobory lipidów w warstwie ochronnej skóry, pobudzają naturalną produkcję lipidów w naskórku,
• witamina B3 (niacynamid) – ta rozpuszczalna w wodzie, stabilna witamina pomaga odbudować naturalną warstwę ochronną skóry, stymulując produkcję lipidów w skórze, głównie ceramidów,
• masło shea – długo pozostaje w naskórku, nawilża i zmiękcza, chroni skórę przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych i przedwczesnym starzeniem się,
• nienasycone kwasy tłuszczowe – zawarte np. w olejach roślinnych, wykazują dużą biozgodność z lipidami zawartymi w skórze,
• squalan – główny węglowodór wchodzący w skład łoju o naturalnym powinowactwie do skóry; zapobiega utracie wody, nadaje skórze miękkość i elastyczność, wygładza ją, nie pozostawia tłustego filmu,
• mocznik – element NMF-u i płaszcza hydrolipidowego skóry; przyciąga i wiąże wodę, nie pozwalając jej odparować, dzięki czemu intensywnie nawilża, zmiękcza, redukuje pękanie i szorstkość skóry; znajduje zastosowanie w pielęgnacji dermatoz przebiegających z nadmierną suchością, np. łuszczycy czy rybiej łuski,
• glukonolakton – pozyskiwany z roślin polihydroksykwas (PHA) o silnym działaniu nawilżającym, redukuje szorstkość skóry, przeciwdziała podrażnieniom,
• gliceryna - w naturalny sposób osłania skórę, przenikając do przestrzeni międzykomórkowych, gdzie wiąże ilość wody niezbędną do zachowania prawidłowego nawilżenia skóry, wspomaga też funkcjonowanie lipidów; jej działanie jest długotrwałe,
• ceramidy – uszczelniają przestrzeń międzykomórkową w naskórku, chronią przed transepidermalną utratą wody, wygładzają drobne zmarszczki, odżywiają, uelastyczniają, regenerują skórę uszkodzoną i zniszczoną,
• kwas mlekowy – zaliczany do alfa-hydroksykwasów, nawilża, uelastycznia skórę, normalizuje proces złuszczania naskórka.

Dowiedz się jak nawilżyć skórę w okresie menopauzy

Czy wiesz, że?Witamina C jest prawdziwą witaminą młodości. Ujędrnia skórę pobudzając w niej produkcję kolagenu, rozjaśnia przebarwienia, zwalcza stres oksydacyjny. Najwyższe kosmetyczne stężenie witaminy C wynosi 30%, zwykle stosuje się 5, 10 i 20%. Stosowanie serum z witaminą C szybko przynosi widoczną poprawę i odmłodzenie skóry.

Jak pielęgnować suchą skórę?

• Wybierz krem nawilżający odpowiedni do aktualnych potrzeb swojej skóry. Latem lepiej sprawdzą się lekkie, wodnisto-żelowe formuły, zimą – bogate, lipidowe, otulające. W przypadku skóry odwodnionej, swędzącej łuszczącej się – sięgnij po emolienty, które szybko poprawią jej kondycję.
• Pamiętaj, że potrzeby skóry zmieniają się pod wpływem pór roku i czynników zewnętrznych. Nawet skóra tłusta może być okresowo odwodniona i potrzebować dodatkowego wsparcia w postaci kremu typowo nawilżającego. Szczególnym rodzajem jest skóra mieszana, która potrzebuje jednocześnie silnego nawilżania i pielęgnacji hamującej łojotok w strefie T. Wybierz krem o podwójnym działaniu, a jeśli czujesz, że suche obszary (głównie na policzkach) potrzebują jeszcze więcej nawodnienia – nałóż na nie serum nawilżające.
• Serum to świetny, wręcz obowiązkowy kosmetyk w codziennej pielęgnacji skóry suchej. Nałożony pod krem wzmocni jego działanie i sprawi, że skóra szybko odzyska optymalny poziom nawilżenia i ukojenia. Jeśli masz skórę bardzo suchą, takie serum stosuj codziennie, rano i wieczorem.
• Do oczyszczania używaj łagodnych środków myjących – skóra sucha polubi żele i pianki, a także kremy oczyszczające, bogate w składniki nawilżające i regenerujące. Jeśli wykazuje cechy skóry wrażliwej, dobrym rozwiązaniem jest też stosowanie płynu micelarnego. Przed nałożeniem kremu użyj toniku, który przywróci jej prawidłowe pH.
• Krem bądź serum nakładaj na twarz zaraz po jej dokładnym oczyszczeniu i delikatnym osuszeniu. Nie pozostawiaj wody na skórze (także np. po wyjściu z basenu) – w ten sposób nasilisz tylko proces parowania wilgoci i przesuszenie skóry. Dermatolodzy mówią o złotej zasadzie 3 minut – w takim czasie powinnaś osuszyć twarz i zaaplikować na nią krem.
• Uważaj też na spryskiwanie twarzy wodą termalną – nie wolno zostawiać jej na twarzy do wyschnięcia, bo dodatkowo przesuszy skórę. Woda termalna Vichy łagodzi podrażnienia i wspiera mechanizmy obronne skóry – aplikuj ją pod krem bądź w ciągu dnia dla odświeżenia i nawilżenia skóry, pamiętając o delikatnym osuszeniu spryskanej skóry czystą chusteczką higieniczną.
• Raz w tygodniu zafunduj swojej skórze maseczkę nawilżającą. Może to być maska w kremie, w żelu bądź w płachcie, np. z dodatkiem kwasu hialuronowego. Jeśli nie masz pod ręką maski, nałóż na skórę grubą warstwę otulającego, bogatego kremu nawilżającego (najlepiej wieczorem) i pozostaw na 10-15 minut. Po tym czasie delikatnie zmyj wacikiem pozostałości kremu. Może się okazać, że spragniona skóra dosłownie go „wciągnęła”! Maseczka będzie też doskonałym ratunkiem dla skóry przesuszonej np. w podróży.
• Uważaj na zbyt silne i częste zabiegi złuszczające i peelingi – stosuj je z umiarem, ponieważ mają wpływ na funkcjonowanie bariery ochronnej skóry. Wybieraj łagodne peelingi enzymatyczne, które rozpuszczają zrogowaciałe komórki naskórka, zmiękczając skórę i przeciwdziałając jej łuszczeniu. Pomocne będą też delikatne peelingi chemiczne z kwasami w małym stężeniu (np. kwasem migdałowym bądź glikolowym), które poprawiają nawilżenie skóry. Najlepiej korzystać z nich pod okiem profesjonalisty.

• Chroń skórę przed zanieczyszczaniami – wpływają one niekorzystnie na stan skóry i powodują jej odwodnienie. Przeciwdziała im Vichy Minéral 89 Booster wzmacniająco-nawilżający z kwasem hialuronowym i minerałami wody termalnej w stężeniu 89%, który wzmacnia barierę ochronną skóry.
• Chroń skórę przed promieniami UV – to jeden z głównych czynników naruszających barierę hydrolipidową, powodujących przesuszenie, szorstkość i uwrażliwienie skóry oraz jej szybsze starzenie, dlatego obowiązkowo w słoneczne dni stosuj kremy z wysokim filtrem UV. Dobrze nawilżona skóra lepiej chroni się przed słońcem. A mocna opalenizna jest zdecydowanie niemodna!

Dowiedz się więcej, jak promienie UV wpływają na twoją skórę

Czy wiesz, że? Uważa się, że aż 80% objawów starzenia się skóry jest wywoływane nadmierną ekspozycją na słońce. Promienie UV zaburzają funkcjonowanie bariery hydrolipidowej, powodują degradację kolagenu, przesuszają, przyczyniają się do powstawania przebarwień.

Emolienty – ratunek dla skóry bardzo suchej i swędzącej

W pielęgnacji skóry silnie przesuszonej, ze skłonnością do świądu, łuszczenia i podrażnień (często wrażliwej czy atopowej) świetnie sprawdzają się emolienty – jest to grupa biologicznie obojętnych produktów, które zapobiegają suchości skóry poprzez działanie nawilżające, przeciwzapalne i  przeciwświądowe. Preparaty te pomagają w odtworzeniu bariery hydrolipidowej, uzupełniając obecne w skórze lipidy międzykomórkowe oraz substancje wiążące wodę w skórze.

• Tworzą na skórze warstwę okluzyjną, chroniąc ją przed czynnikami zewnętrznymi.
• Występują zwykle w postaci kremów, emulsji, żeli i olejków do kąpieli.
• Ważne, aby nakładać je na skórę zaraz po kąpieli (w ciągu 3 minut od osuszenia skóry ręcznikiem) – wtedy działają najbardziej skutecznie.
• Maksymalny efekt działania emolientu pojawia się w ciągu około 30-60 minut i utrzymuje się przez około 4-6 godzin, dlatego najlepiej stosować je 2-3 razy na dobę, a w razie bardzo nasilonej i dokuczliwej suchości czy odwodnienia – nawet częściej.

Systematyczne nakładanie emolientów, zarówno w okresach remisji („wyciszenia” objawów), jak i w zaostrzeniach pozwala na znaczną poprawę stanu skóry, a w przypadku skóry z AZS – zmniejszenie liczby nawrotów choroby i ograniczenie ilości stosowanych leków. Emolienty są też polecane w codziennej pielęgnacji skóry niemowląt i dzieci, aby zapobiegać jej przesuszeniu i podrażnieniu.

Prawdy i mity o nawilżaniu skóry

• Natłuszczając skórę nawilżasz ją.

Prawda i nieprawda. Kremy bogate w substancje lipidowe oraz olejki pielęgnacyjne z kwasami roślinnymi uszczelniają naskórek i chronią skórę przed utratą wilgoci. Jeśli stosujesz kremy o bogatej konsystencji bądź naturalne oleje, rzeczywiście będziesz odczuwać natłuszczenie skóry. Jednak wiele kosmetyków lipidowych i emolientów ma lekką, szybko wchłaniającą się konsystencję – a dbają o nawodnienie skóry tak samo dobrze jak te „tłuste”.

• Można za bardzo nawilżyć skórę.

Prawda. Suchość skóry jest zwykle związana z nadmiernym rogowaceniem naskórka – dlatego mogą na niej pojawić się drobne płatki złuszczającego się naskórka. Jeśli będziesz ją nawilżać zbyt intensywnie, może dojść do ich „sklejenia się” i zablokowania porów – mogą pojawić się zaskórniki, a nawet krosty. Może to też przyczynić się do rozwoju okołoustnego zapalenia skóry (małe czerwone krostki wokół ust).

• Nie trzeba złuszczać suchej skóry.

Nieprawda. Łagodne zabiegi eksfoliujące pomagają pozbyć się zrogowaciałego naskórka, zmiękczają skórę, wygładzają jej wyczuwalną szorstkość. Poza tym poprawiają wchłanialność nakładanych na nią składników pielęgnacyjnych. 

• Skóra tłusta nie potrzebuje nawilżania.

Nieprawda. Każdy rodzaj skóry musi być dobrze nawodniony, aby funkcjonować prawidłowo. Jeśli przesuszysz tłustą skórę, np. stosując agresywne kosmetyki na bazie alkoholu, efekt będzie odwrotny od zamierzonego – gruczoły dostaną sygnał, że coś jest nie tak i trzeba nasilić produkcję łoju.

• Skóra może uzależnić się od kremu nawilżającego.

Nieprawda. Stosowanie określonego typu kosmetyków nie prowadzi do „rozleniwienia” skóry. To nie jest tak, że po nałożeniu kosmetyku nawilżającego skóra np. obniża wytwarzanie lipidów. Krem tylko ją wspiera w tym działaniu, nie zastępuje!

• Sucha skóra szybciej się starzeje.

Prawda. Na suchej skórze szybciej pojawiają się i utrwalają zmarszczki, szybciej traci jędrność i elastyczność, a jej koloryt staje się ziemisty i zmęczony. W wyniku nieprawidłowego funkcjonowania bariery hydrolipidowej jest też bardziej narażona na czynniki ekspozomu przyspieszające proces starzenia.



¹ A. Kacalak-Rzepka, S. Bielecka-Grzela, A. Klimowicz, J. Wesołowska, R. Maleszka, Sucha skóra jako problem dermatologiczny i kosmetyczny, Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie, 2008, 54, 3, 54-57
² Małgorzata Wilk- Jędrusik, Kwas hialuronowy w dermatologii estetycznej i kosmetologii: intradermoterapia, suplementacja doustna oraz aplikacja zewnętrzna;
http://www.wbc.poznan.pl/Content/328210/index.pdf
³ Barbara Zegarska, Magdalena Woźniak, Przyczyny wewnątrzpochodnego starzenia się skóry; http://gerontologia.org.pl/wp-content/uploads/2016/05/2006-04-4.pdf