Łojotokowe zapalenie skóry głowy – przyczyny, objawy, leczenie

Łojotokowe zapalenie skóry głowy – przyczyny

Łojotokowe zapalenie skóry głowy (Seborrheic dermatitis) to przewlekła postać zapalenia skóry w okolicach głowy. Przyczyny tego schorzenia są podobne jak przy łupieżu – to nadmierna proliferacja lipofilnych drożdżaków z rodzaju Malassezia powodują reakcję zapalną skóry. Sprzyja mu też wzmożona produkcja sebum przez gruczoły łojowe, dlatego ŁZS najczęściej występuje u osób z przetłuszczającą się skórą głowy. Łojotokowe zapalenie skóry może pojawiać się także w okolicach małżowiny usznej. Objawy łojotokowego zapalenia skóry obejmują tłuste łuski na skórze głowy, w fałdach nosowo-wargowych, uszach, brwiach, klatce piersiowej lub w górnej okolicy pleców. Przewlekły stan zapalny na skórze głowy czy w obrębie brwi może spowodować przerzedzenie włosów. Ponadto, częstym objawem łojotokowego zapalenia skóry głowy jest wypadanie włosów. Zmiany w składzie łoju, spowodowane wpływem hormonów, mogą prowadzić do tego efektu. Dlatego ważne jest szybkie działanie w celu zachowania zdrowych włosów

• przewlekły stres,
• zmęczenie, niedobór snu,
• niezbilansowana dieta, niedobór cynku, selenu i witamin z grupy B, nadmiar cukru i alkoholu, ostrych potraw, serów pleśniowych (zaostrzają one stany zapalne),
• zaburzenia odżywiania (anoreksja, bulimia),
• zaburzenia immunologiczne, obniżenie odporności,
• wzmożona produkcja androgenów, zaburzenia hormonalne,
• nieprawidłowa higiena i pielęgnacja skóry głowy i włosów,
• przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach,
• infekcje przebiegające z wysoką gorączką,
• stosowanie niektórych leków,
• zanieczyszczenia środowiska,
• czynniki genetyczne,

Schorzenie najczęściej dotyka młode osoby, choć może pojawić się w każdym wieku. Szacunkowo dotyczy ok. 1-3% populacji ogólnej oraz 3-5% młodych dorosłych¹, głównie mężczyzn w okresie dojrzewania – związane to jest z nasiloną w tym okresie produkcją męskich hormonów, odpowiedzialnych za aktywność gruczołów łojowych. U kobiet ŁZS najczęściej występuje w przypadku zaburzeń endokrynologicznych przebiegających z hiperandrogenemią (np. przy zespole policystycznych jajników). Choroba ma charakter nawrotowy i przewlekły, często jest też traktowana jako stan przedłuszczycowy. Wystąpienie ŁZS może też nasilać objawy u pacjentów z wcześniej rozpoznaną łuszczycą.

Łojotokowe zapalenie skóry — objawy

Stan zapalny prowadzi do powstania rumieniowych, złuszczających się wykwitów o kolistym kształcie, które często są pokryte strupami. Związane to jest z przyspieszonym złuszczaniem się martwych komórek naskórka (nawet w ciągu 9-10 dni, zamiast 28 dni), które zlepiają się w charakterystyczne łuski i przyklejają do skóry głowy. Często towarzyszy temu świąd, który nasila się pod wpływem potu. Następstwem stanu zapalnego mogą być nadżerki, przeczosy i nadmierne wypadanie włosów oraz łysienie wskutek uszkodzenia mieszków włosowych. Drapanie swędzącej skóry może prowadzić też do wtórnych infekcji. Jeśli choroba jest nasilona, objawy ŁZS mogą przenieść się na inne obszary głowy z dużą ilością gruczołów łojowych, takie jak okolice nosa, obszar czoła między brwiami, rzęsy, broda, kanały uszne czy skóra za uszami. ŁZS występuje też na owłosionych obszarach ciała, przede wszystkim na klatce piersiowej i plecach u mężczyzn.

Ciemieniucha, czyli łojotokowe zapalenie skóry u niemowląt

Wiele niemowląt w pierwszych tygodniach życia przechodzi fizjologiczny wyprysk łojotokowy zwany ciemieniuchą. Na skórze głowy widoczne są wtedy miękkie, szaro-żółte, tłuste strupki, które łatwo usunąć w domowej pielęgnacji. Łojotokowe zapalenie skóry głowy u niemowlaka jest łagodne i ma tendencję do samoistnego ustępowania. Większości przypadków pomoże częste mycie główki i czesanie włosów szczotką z miękkim włosiem (aby wyczesać „odklejone” łuski). Można też przed kąpielą nałożyć na głowę specjalny preparat zmiękczający łuski bądź oliwkę. Zwykle po kilku tygodniach problemy ustępują samoistnie.

Zapalenie łojotokowe skóry — jak leczyć?

Nie ma leku, który pozwoliłby całkowicie wyleczyć łojotokowe zapalenie skóry głowy. Choroba ta przebiega z okresami remisji i nawrotów, dlatego wymaga powtarzania terapii, która zmniejsza widoczne objawy, redukuje świąd i stan zapalny, a także odpowiedniej profilaktyki. W leczeniu stosuje się przede wszystkim preparaty miejscowe (szampony, płyny, żele), które zawierają składniki przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, przeciwświądowe i keratolityczne. Czasami stosuje się też szampony dziegciowe.

Na co dzień – przy łagodnych oraz w jej profilaktyce – stosuje się dostępne bez recepty szampony dermokosmetyczne ze składnikami przeciwłupieżowymi, takimi jak dwusiarczek selenu czy pirotynian cynku.

W przypadku ciężkiej postaci ŁZS lekarz może przepisać leki sterydowe glikokortykosteroidy (głównie w postaci szamponu bądź pianki). – Ze względu na ryzyko działań niepożądanych (głównie to atrofia skóry i teleangiektazje),  terapia nie powinna jednak trwać zbyt długo (maksymalnie 2-4 tygodnie) i zawsze trzeba ją przeprowadzać pod kontrolą lekarza. Konieczne może też być włączenie przeciwgrzybiczej terapii doustnej.

Ze względu na nawrotowy charakter łojotokowego zapalenia skóry głowy konieczne jest profilaktyczne stosowanie leczniczych w tym szamponów przeciwgrzybiczych w okresach remisji (np. raz w tygodniu). Bardzo ważna jest też odpowiednia codzienna higiena i pielęgnacja skóry głowy i włosów produktami kosmetycznymi, a także unikanie czynników mogących nasilać łojotok i objawy ŁZS.

Szampon do pielęgnacji skóry głowy dotkniętej łojotokowym zapaleniem - jaki produkt najlepiej się sprawdzi?

Łojotokowe zapalenie skóry to schorzenie, które może być uciążliwe i wpływa na komfort życia.  Po przejściu odpowiedniego leczenia, warto wesprzeć skórę głowy specjalnie przeznaczonymi do tego  szamponami, które pomogą w walce z problemem skóry głowy. Wybór odpowiedniego szamponu jest ważny w walce z tym problemem. Warto zwrócić uwagę na składniki aktywne w składzie szamponu. Odpowiednio dobrane będą pomocne w  łagodzeniu objawów, nawilżeniu skóry i normalizacji procesów skóry głowy.

Specjalistycznym szamponem przeznaczonym do pielęgnacji skóry głowy z ŁZS jest DERCOS PSOLUTION SZAMPON KERATOLITYCZNY od Vichy. Szampon zawiera składniki o działaniu keratolitycznym, które pomagają złuszczać martwy naskórek i usuwać nadmiar sebum i bakterii z powierzchni skóry głowy. , dzięki czemu jest pomocny w łagodzeniu objawów ŁZS. DERCOS PSOLUTION SZAMPON KERATOLITYCZNY jest delikatny dla włosów, nie przesusza ich² ani nie powoduje nadmiernego przetłuszczania. Regularne stosowanie szamponu może pomóc w utrzymaniu zdrowej skóry głowy i zmniejszeniu objawów ŁZS.

Do regularnego stosowania polecany jest także DERCOS DS SZAMPON PRZECIWŁUPIEŻOWY do włosów normalnych i przetłuszczających się lub suchych. Szampon pomaga złuszczać martwy naskórek i usuwa nadmiar sebum³. Pielęgnuje nie tylko skórę głowy, ale również włosy, minimalizując widoczność łupieżu  i problem swędzenia głowy⁴. Szampon łagodzi podrażnienia i przyspiesza regenerację skóry. DERCOS DS SZAMPON PRZECIWŁUPIEŻOWY jest delikatny dla włosów, a jego regularne stosowanie sprawia, że objawy ŁZS się zmniejszają.

Kosmetyki wspierające pielęgnację skóry dotkniętej łojotokowym zapaleniem od Vichy dostępne są również jako refille. To termin, który zyskuje na popularności w świecie kosmetyków. Oznacza to, że szampon przciwłupieżowy Dercos polecany do pielęgnacji skóry zmagającej się z łojotokowym zapaleniem skóry, jest dostępny w formie opakowania uzupełniającego. Zamiast kupować nowe opakowania, można uzupełnić swoje kosmetyki. Dzięki temu można ograniczyć ilość zużywanego plastiku.

Przypisy:
¹Aleksandra Buczek, Dominika Wcisło-Dziadecka, Katarzyna Sierant, Ligia Brzezińska-Wcisło, Co nowego w etiologii i terapii łojotokowego zapalenia skóry, DOI: https://doi.org/10.25121/PNM.2018.31.1A.49 Post N Med 2018; XXXI(1A): 49-54
² Test instrumentalny
³ Badanie kliniczne, 45 osób stosujących 3x w tygodniu, zdjęcia odpowiadają równoważnym wynikom oceny łupieżu tłustego.
⁴ Badanie konsumenckie przeprowadzone na 262 użytkownikach po 2 tygodniach regularnego stosowania – Włochy.

Łojotokowe zapalenie skóry głowy (ŁZS), inaczej zwane wypryskiem łojotokowym, związane jest z nadmierną produkcją sebum przez gruczoły łojowe. Objawia się przewlekłym stanem zapalnym i nadmiernym łuszczeniem się zrogowaciałego naskórka, który może tworzyć na skórze charakterystyczne tłuste łuski. Ma charakter nawrotowy. Skąd się bierze i jak je leczyć?