Czy wrażliwa skóra głowy może być przyczyną wypadania włosów?

Wrażliwa skóra głowy

Skóra głowy jest pokryta wieloma zakończeniami nerwowymi i ma aż 230 receptorów na centymetr kwadratowy, czyli dwa razy więcej niż na twarzy. Jest to zatem obszar bardzo wrażliwy. Skóra u każdego jest inna, a niektóre osoby mogą doświadczać jej nadwrażliwości. Jednak objawy występujące na skórze głowy różnią się od tych, jakie towarzyszą problemowi wrażliwości skóry na twarzy.¹

Skąd bierze się świąd skóry głowy i czy może prowadzić do wypadania włosów?

Podobnie jak skóra na ciele, skóra głowy jest pokryta filmem hydrolipidowym, który działa jako bariera ochronna przed czynnikami zewnętrznymi. Jednak wiele czynników, takich jak zmiany temperatury, promieniowanie UV i zanieczyszczenia, a także wielokrotne szczotkowanie, farbowanie i inne mniej lub bardziej agresywne zabiegi na włosy mogą niekorzystnie wpływać na funkcję bariery ochronnej, czyniąc skórę głowy bardziej podatną na stany zapalne i podrażnienia. Powodują one uczucie dyskomfortu, takie jak ucisk, mrowienie, zaczerwienienie, pieczenie i swędzenie.

Chociaż nie uważa się, aby samo swędzenie bezpośrednio powodowało wypadanie włosów, jednak intensywne drapanie skóry głowy – już tak. Podczas drapania próbujemy przynieść sobie ulgę, ale możemy doprowadzić do uszkodzenia skóry głowy i mieszków włosowych, a to skutkuje nasilonym wypadaniem włosów. Łysienie tego typu jest zwykle przejściowe i w większości przypadków włosy odrastają po znalezieniu przyczyny świądu i prawidłowym leczeniu.

Przyczyny nadwrażliwości skóry głowy

Skóra głowy jest szczególnie narażona na promieniowanie ultrafioletowe, mimo że włosy pełnią funkcję ochronną przed ich działaniem². Ostatnie badania wykazały, że promienie UV negatywnie wpływają na wzrost włosów i powodują łysienie³ – prawdopodobną przyczyną są wytwarzanie przez nie reaktywne formy tlenu (ROS), czyli wolne rodniki doprowadzające do zwiększonego stresu oksydacyjnego⁴. Może zatem istnieć związek pomiędzy nadwrażliwością skóry głowy spowodowaną promieniowaniem ultrafioletowym a wypadaniem włosów.

Wrażliwość skóry głowy może być również powodowana przez alergie kontaktowe i tendencję do sebostazy (stanu, kiedy gruczoły łojowe przestają wytwarzać sebum), podrażnienia (np. przez silne detergenty stosowane w szamponach) czy stany zapalne. Skóra głowy przesuszona np. wskutek nieodpowiedniej pielęgnacji i stylizacji (przegrzewanie suszarką, częste stosowanie prostownicy) też staje się bardziej reaktywna na czynniki zewnętrzne – związane to jest z naruszeniem jej bariery hydrolipidowej. Ponadto suchy naskórek swędzi i nasila problem mechanicznych uszkodzeń podczas drapania. Wrażliwość skóry głowy nasila się też w przebiegu niektórych schorzeń, takich jak łojotokowe zapalenie skóry głowy, łuszczyca czy AZS. Sprzyjają jej też zaburzenia mikrobiomu.

Do innych czynników należą stres, zmęczenie, niedobory witamin oraz nieodpowiednia dieta – mogące nasilać łojotok i objawy podrażnienia.

Pielęgnacja wrażliwej skóry głowy

Ochrona skóry głowy przed czynnikami zewnętrznymi jest kluczem do zmniejszenia jej wrażliwości. Pierwszym i najważniejszym krokiem jest mycie włosów łagodnym, kojącym szamponem, który jest dedykowany do wrażliwej skóry głowy. Należy unikać substancji chemicznych o działaniu podrażniającym i wysuszającym, takich jak siarczany (np. laurylosiarczan sodowy), które często dodaje się do szamponów, aby się mocniej pieniły. Podczas mycia włosów najlepiej jest delikatnie masować skórę – bez mocnego pocierania. Duże znaczenie ma również dokładne spłukiwanie szamponu i odżywki, ponieważ ich resztki mogą powodować swędzenie skóry głowy.

Łagodna pielęgnacja skóry głowy dotyczy również stylizacji włosów – staraj się nie pociągać zbyt mocno włosów, gdyż może to uszkodzić cebulki i skórę głowy. Susz włosy chłodnym powietrzem z suszarki, ponieważ wysoka temperatura może uszkodzić i uwrażliwić skórę głowy. Staraj się unikać takich fryzur, jak końskie ogony i warkocze, które mocno ciągną włosy za cebulki i mogą pogarszać wrażliwość skóry głowy oraz nasilać wypadanie włosów.

Przypisy:
¹ Laurent Misery et al. Sensitive scalp: does this condition exist? An epidemiological study. Contact Dermatitis 2008; 58: 234-238
² Oberholzer PA, Nobbe S, Kolm I, Kerl K, Kamarachev J, Trüeb RM. Red scalp disease - A rosacea-like dermatosis of the scalp? Successful therapy with oral tetracycline. Dermatology 2009;219:179-81
³ Trüeb RM. Is androgenetic alopecia a photoaggravated dermatosis? Dermatology 2003;207:343-8
⁴ Bahta AW, Farjo N, Farjo B, Philpott MP. Premature senescence of balding dermal papilla cells in vitro is associated with p16(INK4a) expression. J Invest Dermatol 2008;128:1088-94

Wrażliwa skóra głowy zwykle sama w sobie nie powoduje wypadania włosów, ale towarzyszące jej objawy mogą nasilić ten problem.